Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
Obrazten,niczymsenScypiona5,wywarłogromnewrażenienaoglądają-
cychprzyczyniającsiępośredniodopojawieniasięnowegorodzajuwrażliwości
ekologicznej,zaowocowałwielomaruchamispołecznyminarzeczochronyśro-
dowiska6.
Ten„błękit”tomiędzyinnymiefektistnieniaatmosfery.GdybyZiemiajej
nieposiadałatemperaturaspadłabyponiżejzera.Różnegazyznajdującesię
watmosferzepochłaniająpromieniowaniepodczerwoneidziałająjakkoc,który
pomagazatrzymaćciepłopochłonięteprzezatmosferęiponowniewyemitowa-
nezpowierzchniZiemi.Jednakdziałalnośćczłowiekaprzyczyniasiędozwięk-
szaniastężeniagazówcieplarnianychwatmosferze,cododatkowopowoduje
wzrostśredniejtemperaturynaZiemiipowstaniazjawiskazwanegoglobalnym
ociepleniem7.
Troskaozachowanietego„błękitu”stałasięzczasemsymbolemdziałań
służącychochronieśrodowiskanaturalnego.Rządyniektórychpaństwzaczęły
stopniowowprowadzaćrozwiązaniaprawneukierunkowanenaochronęśrodo-
wiska.
5
FragmentszóstejksięgidialoguMarkaTuliuszaCycerona(106-43p.n.e.)„Opaństwie”,wktórym
ScypionStarszyopisujesystemgeocentryczny,któryobowiązywałwnauceażdoczasówMikołajaKo-
pernika(1473-1543).Zob.:Cyceron,Opaństwie,oprawach,tłum.I.Żółtowska,Kęty1999,s.90.
6
Amerykańskiaktywista,JohnMcConnell(1915-2012),wykorzystałterminDzieńZiemiw1968r.iza-
proponowałobchodyrównonocywiosennejmiastuSanFranciscowpaździerniku1969r.Ogłoszenie
jegopropozycjinastąpiłowlistopadzie1969r.podczaskonferencjiUNESCOdotyczącejśrodowiskana-
turalnego.MiastoodpowiedziałoorganizującpierwszyDzieńZiemi21marca1970r.Zob.:J.McConnel,
EarthDay:VisionforPeace,Justice,andEarthCare:MyLifeandThoughtatAge96,ResourcePublications
2011.
7
CombatingGlobalWarming.Studyonaglobalsystemoftradeablecarbonemissionentitlements,
NewYork1992,UNCTAD/RDP/DFP/1,s.I.Pojęcia„zmianaklimatu”i„globalneocieplenie”sąnierzadko
stosowanezamiennie.Wliteraturzenaukowejużywanesąjednakwceludefniowaniazupełnieróżnych
zjawiskfzycznych.„Globalneocieplenie”topojęcieoznaczającedługotrwałytrendwzrostowyśredniej
temperaturypowierzchniZiemi,zaś„zmianaklimatu”odnosisiędozmianyglobalnegoklimatunaszej
planety.Wtymrozumieniu„globalneocieplenie”jestczęścią„zmianyklimatu”,M.Popkiewicz,A.Kar-
daś,S.Malinowski,Naukaoklimacie,Warszawa2018,s.273.Doskutków„globalnegoocieplenia”zali-
czasięm.in.:1)wzrostpoziomumórzioceanówbędącynastępstwemtopnienialądolodówilodowców
górskich,aktóregokonsekwencjąjestzatapianieniektórychwyspiatoli,zalewanielądowychobszarów
nadbrzeżnych,depresyjnychideltrzecznych,czyzasalanieobszarówwokolicachujściarzek,2)zmianę
wielkościopadówpowodującąwzrostparowania,którewywołujewiększydefcytwodyorazpowiększa-
niepowierzchniobszarówobjętychdezertyfkacją,3)zmianęróżnorodnościbiologicznej,wtymmożli-
wąmigracjęcałychekosystemów,4)przesuwaniesięstrefwystępowaniachoróbzakaźnych,5)zwięk-
szenieczęstotliwościwystępowaniaklęskżywiołowychigwałtownychzjawiskatmosferycznych,zob.:
Z.Bukowski,Prawomiędzynarodoweaochronaśrodowiska,Toruń2005,s.85.Największereperkusje
„zmianyklimatu”sąobserwowanewsferzegospodarczej.Niosąonezesobąpoważnewyzwania,takie
jak:1)podjęciepróbyspowolnienia,awmiaręmożliwościzatrzymaniatejzmiany,2)podjęciedziałań
stwarzającychspołeczeństwomigospodarkomszansęadaptacjidoichkonsekwencji,zob.:J.Ciecha-
nowicz-McLean,Prawoochronyizarządzaniaśrodowiskiem,Warszawa2015,s.42.
