Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Lata1907–1910
19
zprawosławiembardziejjeszcze,niżwalkązrusyfikacją”21.Wpo-
łowieczerwca1907r.wWilnieprzedstawicielezachowawczegozie-
miaństwapowołaliStronnictwoKrajoweLitwyiBiałejRusi,którego
prasowymorganemzostałnGłosPolski”.WProgramiepodstawowym
pisano:nWszystkienarodowościnaszegokrajupowinnyużywać
równychprawwewszystkichdziedzinachżyciapolitycznegoioby-
watelskiegoimiećmożnośćswobodnegorozwijaniaswejnarodo-
wejkultury.Uznajemyszczerzeiwzupełnościznaczeniewkraju
iujawnionążywotnośćnarodulitewskiegoijegoprawodopełnego,
własnego,kulturalnegorozwoju.Szanowaćbędziemywrównejmie-
rzeobjawiającesięwśródBiałorusinówtendencjedonarodowego,
kulturalnegorozwoju”.UznajemyteżnżądaniaŻydówrównoupraw-
nieniazasłuszne.[...]dążyćbędziemydozagwarantowaniaswobód
obywatelskichwdrodzeustawodawczejidootrzymaniaszerokiego
samorządudlazałatwieniasprawściślezwiązanychzpotrzebami
miejscowymi”
22.nGłosPolski”wkomentarzujasnodopowiadał,że
chodziougruntowanienstanowiskanaszegonaLitwieiBiałejrusi
napodstawiezgodnej,pokojowejibraterskiejwspółpracyzrównie
rdzennąje
goludnością:zLitwinamiiBiałorusinami,jakniemniej
ztymisferamiludności,byjątaknazwać,państwowej,tj.rosyjskiej,
którabynazasadzienieprzywilejów,alerównychdlawszystkich
prawiobowiązków,wżyciukrajowymwziąćchciały”.Nieza-
pomnianododać:nStanowimytunaLitwieiBiałejrusiczęśćlud-
nościnajkulturalniejsząinajzamożniejszą”.Planybyłyambitne:
nStronnictwoKrajowe,samodzielne,niezwiązanedyrektywąre-
zydującąpozakrajem,mastanowićprzeciwwagędlafiliacyjnej,
miejscowejNarodowejDemokracji,niedopuszczającjądoosta-
tecznegoskłóceniastosunkówmiędzypolskąmniejszościąwkraju
ainnyminarodowościamiitakjużwdostatecznejmierzepochop-
nymidozaczepnegoszowinizmu”
23.JakpiszeJanJurkiewicznStron-
nictwoKrajowe,atakowanezróżnychkierunków,niemogąceliczyć
przyswymwielkoziemiańskimcharakterzenapoparciewśród
ludnościlitewskiejbądźbiałoruskiej,nierozwinęłoprawieżadnej
działalności”
24.nGłosPolski”zdobyłsięzaledwienapięćnumerów,
aszkoda,botakichoćbyPrzegl!dprasypolskiej,litewskiej,rosyjskiej
iżydowskiejzapowiadałsięinteresująco25.Odszukajmywbiblio-
tecznychzasobachdwutygodniknNaródaPaństwo”,gdziejegoza-
łożyciel,redaktoriwydawcaWładysławStudnickitwierdził,że
