Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Razemczyosobno?Przewodnikpolekturach
propozycja:nWyzbądźmysięprzestarzałychpretensjidoprzewod-
niczeniainnymtam,gdziestanowimymniejszość;bezwypierania
sięswejnarodowościibroniącjejuwzględniania,poprzestańmyna
skromnejrolisąsiadówmiędzysąsiadami,równychmiędzyrównymi
–azapewnimysobiebytznośnyiopiniężywiołupożytecznego.[...]
SkierujmywysiłkinaszeniekuprzodowaniuRusinomlubLitwi-
nom,leczkupopieraniuodradzającegosięŚląska”29.Paręmiesię-
cywcześniejCzesławJankowskiopublikowałswojąKwestięsuwalsk!,
gdzieznalazłysię,bodajporazpierwszywpolskiejpublicystyce,
następującezdania:nWgubernisuwalskiejsiedzibymaswojedo
400.000Litwinów(możewięcej;ościsłośćcyfryniechodziwtej
chwili),zaśPolakówprzebywatamdo160.000.Wykreślającgra-
niceautonomicznegoterytoriumPolskilubKrólestwaPolskiego
–amożeinnąjeszczejakąnazwęprzybierzeoweterytoriumetno-
graficzne–liniademarkacyjnapowinnaoddzielićsuwalskiesie-
dzibylitewskieodsuwalskichsiedzibPolaków.Pierwsiciążąku
rodakomswoimwgub.wileńskiejikowieńskiej,aznowużLitwini
zgub.wileńskiejikowieńskiejradzibybardzoposiąśćsuwalskich
Litwinów,bożywiołtolitewskinajkulturalniejszy.[...]Zbrodnią
byłobyrzucaćsztucznerogatkimiędzytakieżywiołoweprądy,dą-
żącekusobie”.Natomiast–uspokajałautor–ngęstaławapodbiało-
stockichMazurówpowinnabystanowićdlaautonomicznejPolski
rekompensatęzastraconychLitwinówsuwalskich”
30.Wartoteż
sięgnąćpoartykułAleksandraLednickiego–znanegoadwokata,
posładoIDumy,liberałazaangażowanegowruchautonomiczno-
-federalistycznynarodowościimperiumrosyjskiego,któryprzypo-
minałpolskimziemianomiinteligencji:nzarównonaLitwie,jak
naBiałejrusiiUkrainiestanowimymniejszośćniedemokratyczną,
stojącąponadludem.Jesteśmyprzykrywkąbezdna”.Wgorzkiej
refleksjipokolejnychwyborachpytał:nCzystanęliśmynaczele
miejscowegoruchudemokratycznego,czystaliśmysięrzecznikami
ludu,czywyrzekliśmysięprzywilejówstanowychinarodowościo-
wych?Niestety–zajęliśmystanowiskoodmienne:kopaliśmyiko-
piemywłasnymirękamidółdlawłasnejsprawy”.Sytuacjarobisię
bardzotrudna.nNaLitwiestosunkioddawnaopłakane–dowalki
ekonomicznejdołączyłasięwalkanarodowościowa;tosamonastąpi
naBiałejRusi.Miejscowaludnośćpodnosisztandarnarodowościo-
wyi,jakzwyklebywa,podtymsztandaremzajmąpierwszemiejsca
