Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Aktywność.TeoriaDebye’aiHückla
5
zanezsobąjednoznacznie,istotarównania(1.15)niezmienisięwięc,gdy[CO2]zastąpimy
przezp(CO2)-innajedyniebędzieliczbowawartośćstałej.
Jednązistotnychkonsekwencjiprawadziałaniamasjestprzesuwaniestanurówno-
wagireakcjinaskutekbądźusuwaniajednegozreagentów,bądźdodawanianadmiaru
jednejzreagującychsubstancji.Rozpatrzmynaprzykładpodanąpoprzednioreakcję
(1.12)amoniakuzwodą.Jeżelidomieszaninyznajdującejsięwstanierównowagibędzie-
mydodawaćjonówOH
−,torównowagareakcjiprzesuwaćsiębędziezprawanalewo,tak
abyspadekstężeniaNH4
+iwzroststężeniaNH
3zrównoważyłyzakłóceniestanurówno-
wagiiabyzachowanazostaławartośćstałejrównowagiokreślonejrównaniem(1.13).
JeżeliwprzypadkutejsamejreakcjibędziemyzmniejszaćstężeniejonówOH-(wią-
żącjedodatkiemnp.jonówwodorowych),torównowagareakcjiprzesuniesięodwrotnie
niżpoprzednio,awięcwprawo.Równieżiwtymprzypadkuzakreszmianjestokreślony
przezniezmiennąwartośćstałejrównowagi.
1.3.Aktywność.TeoriaDebye’aiHückla
Wpoprzednimpodrozdzialestwierdzono,żeszybkośćreakcjiistanrównowagireak-
cjisąwielkościamizależnymiodmolowychstężeńreagentów.Takieujęcieokazujesię
przybardziejszczegółowymrozpatrywaniuniezbytścisłe.Wrzeczywistościjonyelek-
trolitujedyniewbardzorozcieńczonychroztworachmogąistniećcałkowicieniezależnie
odsiebie.Jeżeliliczbajonówwokreślonejobjętościwzrasta,tojonydodatniezaczynają
oddziaływaćelektrostatycznienajonyujemneiodwrotnie.Obecnośćwiększejliczbyjo-
nówoprzeciwnychznakachhamujeniezależnyichruch,np.wpoluelektrycznym.
Wprzypadkuwiększegostężeniaelektrolitujonyjednegoznakusąotoczonejakbychmu-
rąjonówoprzeciwnymładunku.Tasytuacjasprawia,żewszelkiepomiarywłaściwości
roztworówelektrolitówdajątakiewyniki,jakbyjonówbyłomniejniżwynikatozilości
rozpuszczonejsubstancjiijejcałkowitejdysocjacji.Właściwościroztworówniezależą
więc,ściślemówiąc,odstężeniarozpuszczonychzwiązków,astądodstężeniajonów,
zależąnatomiastodinnejwielkości,nazywanejaktywnością.
Aktywność(aX)jonu(cząsteczki)równajestjegostężeniu(cX)pomnożonemuprzez
liczbęzwanąwspółczynnikiemaktywności(fX).
a
X
=
fc
XX
(1.16)
Wogromnejwiększościprzypadkówwspółczynnikiaktywnościsąmniejszeodjedności
iwmiaręrozcieńczaniaroztworudążądotejwartości.Jedyniewbardzostężonychroz-
tworach,wwynikuodpychaniamiędzyjonami,współczynnikiaktywnościmogąbyć
większeod1.
Szybkośćreakcji,astądistanrównowaginiezależązatemodstężeńjonów,leczodich
aktywności.DlategoteżstałąrównowagireakcjiA+B
i
C+D
lepiejprzedstawićjako
aK
=CD
aa
aa
A
B
(1.17)
