Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Takpokrótceprzedstawiasiętreśćtejksiążki.Niejestmoimzamierze-
niemprzekonywanie,żepostaciepoddanewniejbliższejanaliziesąjedynymi
reprezentantamikalwińskiejrefleksjiwdziedzinieprawa,religiiiprawjed-
nostki,lubżewłaśniecinowożytnimyślicielewypowiedzieliostatniesłowo
wnkalwińskich”lubnreformatorskich”debatachnatematpraw3.Zwięzłykla-
sycznyprzegląddokonanyprzezJohnaT.McNeillawTheHistoryandCha-
racterofCalvinism4lubnowszedziełoPhilipaBenedictaChrist’sChurches
PurelyReformed5świadcządobitnieowielościstanowisk,jakiewnowożytnej
tradycjikalwińskiej-amerykańskiej,austriackiej,kanadyjskiej,holenderskiej,
angielskiej,francuskiej,niemieckiej,węgierskiej,szkockiej,południowoafry-
kańskiej,szwajcarskiejiinnych-przedstawiononatemattychfundamentów
prawa,religiiiprawczłowieka.Takżewspółcześniemyślicielekalwińscy
różnychdenominacjinacałymświecierozwijająpowiązaneznimizagad-
nienia,aszczególnymasumptemdlaichdziałalnościokazałosiępowstanie
międzynarodowegoruchuprawczłowieka.Obszerneiszczegółowestudiado-
tyczącekażdegozomawianychmyślicielimogłybybeztruduwypełnićwiele
3Wyrażeńnkalwiński”inreformowany”używamzamiennie,zeświadomością,żeznaczenie
tychterminówmożebyćodczytywanewzróżnicowanyikontrowersyjnysposób.Obecniewiększość
badaczykorzystazwyrażenianreformowany”,cojestuzasadnionetym,żewcześniejużywanoterminu
nkalwiński”wznaczeniupejoratywnym,mającnamyśliteologównpietystycznych”lubnscholastycz-
nych”,którzyprzeciwstawialisięnaukomKalwinalubodnichodeszli;poniekądzpowodutradycyj-
negowzywaniadowieczystejreformacji,aponiekąddlatego,żewieluszesnastowiecznychmyślicieli
współczesnychKalwinowi,takichjakUlrichZwingli,MartinBucer,GuillaumeFarel,PierreViret,Ja-
cquesLefevre,HeinrichBullingeriThéodoredeBèze,takżeformułowałowpływoweiwyróżniające
siędoktrynyiidee,którebłędniezwanotradycjąnkalwińską”.Por.wszczególności:R.A.Muller,After
Calvin.StudiesintheDevelopmentofaTheologicalTradition,Oxford2003;D.R.McKim,Introducing
theReformedFaith,Louisville2001.Przypatrującsięichmądrości,pragnęwtejksiążceprzedstawić
tradycjędebatyprawnejrozwijającejsięniezależnieodpodstawowychzałożeńideologicznychJana
Kalwina,atakżejejprzekazywanieiprzeobrażaniesięwokresiekolejnychdwustulat.Mimoswoich
niedoskonałościdawneokreślenientradycjikalwińskej”wydajesięnajbardziejodpowiadaćtegotypu
dociekaniom.Pracatamiałabyinnątreśćiinnytytuł,gdybystanowiłakontynuacjęszesnastowiecznej
tradycyjnejdebatyprawnejzakorzenionejwpracachuczonychwspółczesnychKalwinowi.Podczas
gdyobecnieokreślenienreformowany”jestogólnieprzyjętewśródznawcówprotestantyzmu,określe-
nietoniejesttakoczywistedlauczonychspozatradycjiprotestanckiej,azwłaszczatychspozatradycji
chrześcijańskiej,którzytakżeposługująsięokreśleniemnreformowany”dlaopisaniawłasnejtradycji.
Mająctonawzględzie,nieprzychylamsiękujednemulubdrugiemuwyrażeniuistosujęjezamiennie.
Przepraszamjednocześnietych,którymbliskiejestjednolubdrugie,bądźinnejeszczeokreślenie.
4J.T.McNeill,TheHistoryandCharacterofCalvinism,Oxford1954.
5P.Benedict,Christ’sChurchesPurelyReformed.ASocialHistoryofCalvinism,NewHaven-
London2002.
21
