Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kontrowersjewokółzróżnicowaniarozwojowegoregionówwiodącychiperyferyjnych
czającejtworzeniedocelowojednejwielkiejgospodarkiirynku,procestworzenia
irozwojutakichregionówjestnajistotniejszy.Jednakżebarierydlatakiegoprocesu
mogątworzyćpodziałyadministracyjne.Opełnymukształtowaniusiętakiegotypu
regionówiichrozwojudecydujewięcintegracjapolityczna.
1020Kontrowersjewokółzróżnicowania
rozwojowegoregionówwiodących
iperyferyjnych
Wlatach80.ubiegłegostuleciapodziałglobunatrzy„światy”,oróżnychpoziomach
rozwojugospodarczegoisystemachpolitycznych,byłklarownyidośćpowszechnie
akceptowany[Bąkiewicz2010,s.58].Dopierwszegozaliczano:najwyżejrozwi-
niętekrajeAmerykiPółnocnej,EuropyZachodniejiPółnocnej,Japonię,Australię,
IzraeliRPA.DrugitogłówniekrajeEuropyŚrodkowo-Wschodniej,ogospodarce
centralnieplanowanej.Trzeciświattokrajeoniskimpoziomierozwojugospodarcze-
go,dużymzasięguubóstwa,byłekoloniewAfryce,AzjiiAmeryceŁacińskiej.Po
rozpadzieZwiązkuRadzieckiegodotychczasowypodziałostateczniesięzdezaktu-
alizował,ajegomiejscezajęładychotomia:bogataPółnoc-biednePołudnie.Wtym
oczywistymuproszczeniumieścisięponad2000krajóworóżnych:uwarunkowa-
niachgeograficznych9systemachpolitycznych9kulturze9religii9historii9poziomie
życiaizróżnicowaniuspołecznym.Odpoczątkubadańnadproblemamikrajówroz-
winiętychbadaczeintensywniewykorzystująporównaniapoziomurozwojugospo-
darczegomiędzynimi.Jednakdobórmiernikówrozwojuodlatbudzikontrowersje
wynikającezróżnegopojmowaniategorozwoju.Wmożliwiewszechstronnymujęciu
możnaprzyjąć,żerozwójgospodarczypoleganakreacjisprawnego,tzn.efektywne-
goiodpornegonazakłóceniazewnętrzne,systemualokacjizasobówwcelucoraz
pełniejszegozaspokojeniapotrzebczłowieka,przyczymdzisiejszadziałalnośćgo-
spodarczanieograniczamożliwościprodukcyjnychwprzyszłości(degradacjaśrodo-
wiska,wykorzystaniezasobównieodnawialnych).
Szerokierozumieniezjawiskarozwojupowodujeokreślonetrudnościwdobo-
rzewskaźników,ponieważmasiędoczynieniazarównozestosunkowołatwomie-
rzalnymizmianamiilościowymi,jakizlicznymiprzeobrażeniamijakościowymi,do
którychmierzenianiezbędnejestwartościowanieiszacowaniedanych.Zkoleipróby
zaproponowaniazwięzłejdefinicjirozwojuwiążąsięznieuchronnymiuproszcze-
niamiiryzykiemdowolnejinterpretacji.Dlategotrudnojestzarównoopowszechnie
akceptowanądefinicjęrozwoju,jakiwskaźnikpoziomurozwoju.Wpublikacjach
poświęconychrozwojowispołeczno-gospodarczemuwykorzystujesięróżnemierniki
tegozjawiska,aitakstosowanieokreślonychwskaźnikówjestwynikiemlicznych
kompromisów.
13
