Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Etymologiczneorazdefinicyjneujęcieelit
1010Genezaterminu„elita”
Etymologiapojęćnelita”,nwybrany”oraznelekcja”jestidentycznaiwywodzi
sięzjęzykałacińskiego,gdziesłowoeligereoznaczało‘dokonywaćwyboru’.
Początkowookreślenianelita”używanowyłączniewodniesieniudorzadkich,
niespotykanychorazniezwykłychdóbriwartości.OkołoXIVwiekuterminem
tymzaczętosięposługiwaćrównieżwjęzykufrancuskim.WXVwiekuJean
Froissart
1
zastosowałgodookreślenianmeilleursdesmeilleurs”,czylinnajlep-
szychznajlepszych”
2
.Opiniecodoużywaniasłowanelita”sąpodzielone.Według
ThomasaBurtonaBottomore’afrancuskied’élitepojawiłosiędopierowwieku
XVII3,znaczyło‘wyśmienity’,‘doborowy’,‘najprzedniejszegogatunku’iodno-
siłosięwyłączniedowybranychproduktów,takichjakwinoczyśmietana.Wraz
zupływemczasuterminutegozaczętoużywaćrównieżwobecosóbzaliczanych
dotzw.śmietankitowarzyskiej,corozszerzyłozakresjegostosowania.Wjęzyku
angielskimpojęcieelitepojawiłosiędopieronapoczątkuXIXwieku-w1823roku,
wOxfordEnglishDictionary
4
,aujegoschyłkuzaczętogoszerzejużywaćwpub-
licystyceinaukachspołecznych5.
Znaczeniowegosensuterminunelita”możnasiędopatrywaćjużwczasach
bardzoodległych,prehistorycznych,którezostałyzbadaneprzeznaukowców.
Wtedyrównieżwistniejącychspołecznościachznanebyłyróżnorodnezespoły
przywódcze,któremiałyzazadaniepełnićfunkcjekierownicze.Wzależności
odcharakteruipotrzebludnościtworzylijenp.szamani,kapłani,wojownicy
1
JeanFroissart(ok.1337-ok.1405)-jedenzważniejszychkronikarzyśredniowiecznejFrancji.
2R.N.Thakur,M.K.Gaur(red.),Elites:ParadigmandChangeinTransnationalPerspective,
vol.1,IndianInstituteofPublicAdministration,NewDelhi1988,s.XX.
3
T.B.Bottomore,hasłoElitetheory[w:]W.Outhwaite(red.),TheBlackwellDictionaryof
ModernSocialThought,2nded.,BlackwellPublishing,Oxford2003,s.194.
4T.B.Bottomore,ElitesandSociety,2nded.,Routledge,London1993,s.1.
5
J.Sztumski,Elity:ichmiejsceirolawspołeczeństwie,WydawnictwoŚląsk,Katowice-
-Warszawa2003,s.11.
