Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TeatrMaxaReinhardtainiemieckakulturaświęta
25
poprostu-zgodniezjegokubaturą-GroßesSchauspielhaus.Reinhardtobjawił
siętutajjakodzierżawcateatru,stojącynaczelespółkiGroßesSchauspielhaus
zuBerlinGmbH,aukrytymwłaścicielembudynkubyłoDeutscheNational-Te-
aterAG,któreujawniałosiętylkoprzysprawozdaniachfinansowych.
MomentinauguracjiGroßesSchauspielhaus-28listopada1919roku
-byłwyjątkowoniefortunny:pozakończeniuwojnywNiemczechzapanowała
ukonfuzjaibezsilność,zktórychrozmaitezwyrodniałeduszeigrupypróbowały
niezdarnieklecićswojąwładzę.[…]obowiązywałohasło:ratujsię,ktomoże”38.
Takwięcotwarciewielkiegoteatru,którymiałbyćukoronowaniemimperium
teatralnegoReinhardta,wypadłoraczejniewporę.NaotwarciedanoOresteję
wopracowaniuscenicznymVollmoellera,przedstawienie,któregopremiera
odbyłasięwroku1911wmonachijskiejMusikfesthalle,apóźniejwystawiane
byłokilkakrotniezarównonasceniearenowejCyrkuSchumanna,jakinascenie
pudełkowejteatrówwZurychuiBernie(1917).Wrozwiązaniachscenicznych
reżyserzastosowałśrodkiznanejużzwcześniejszychprzedstawieńmasowych:
wprowadzałstatystówmiędzypubliczność,wykorzystywałświatłodosterowa-
niauwagąwidzów,budowałtłoakustycznezdarzeńscenicznych,rytmizował
partiechóru,stwarzałnapięcie,stosującakcentykolorystyczneiwprowadzając
żywyogień,alezabiegiteniebyłyjużdlapublicznościzaskoczeniem.Niektó-
rzykrytycyznaleźliuzasadnieniedlawystawieniawtymczasietragediiAjschy-
losa,uważając,żeunaszaziemiajestjeszczepełnaAtrydowychdomów,awojny
trojańskieszalejąponichdziśwjeszczebardziejdzikiiokropnysposóbniż
dawniej”39.Wciągusześciumiesięcyprzedstawieniepowtórzono73razyijeśli
przyjmiemy,żenakażdeznichsprzedanobiletynaprzynajmniejdwietrzecie
spośród3200miejsc,toOrestejęmogłoobejrzećokoło150tys.uwspółdziałają-
cych,współodczuwającychiwspółprzeżywającychobywateliirodaków”
.
OpróczprzedstawieńprzenoszonychdoGroßesSchauspielhauszDeu-
tschesTeaterReinhardtprzygotowałtutylkojednąnowąinscenizację-Dan-
tonaRomainRollanda,któregopremieraodbyłasię14lutego1920.Byłto
jedynydramatwystawionywteatrzemasowym,któryzostałnapisanywspół-
cześnieitraktowanybyłprzezczęśćkrytykówjakouudramatyzowanahistoria”
.
Reinhardtmiałmożliwośćzaprezentowaćelastycznekształtowanieprzestrzeni
nowegoteatru,gdydlascenkameralnychzmniejszałjądorozmiarupokoju,zaś
wscenachzbiorowychpowiększałdowielkościsalisądowej,wktórejuczestni-
kiemprocesustawałasiękilkutysięcznapubliczność,awśródniejrozsadzenista-
tyści,żyworeagującynaprzebiegwydarzeńscenicznych,cobyłozaskoczeniem
38G.Mann,NiemieckiedziejewXIXiXXwieku,s.378.
39J.Hart,uDerTag”30XI1919,nr266.
