Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięwpodobnysposóbwobecwszystkichosóbzeswojegootoczeniaorazrea-
gujegłównienabodźcewęchoweisłuchowe67.
IIfazatrwaod2-3miesiącado6-9miesiącażycia.Jesttookres,wktó-
rymdzieckonadalprzejawiaprzyjaznenastawieniedowszystkichosóbzoto-
czenia,jednakzaczynasilniejodróżniaćopiekunaodinnychosób68.
IIIfazatrwaod6-9miesiącadokońca2rokużycia.Wtymczasiedziecko
corazbardziejróżnicujeswójstosunekdoinnychosóbirozwijazachowania
przywiązaniowe,np.podążaniezaopiekunem,witanieopiekuna,traktowanie
gojakobazy.Natymetapiemożnajużdostrzecoddaniedzieckaokreślonej
figurzeprzywiązania(matce,opiekunowi)iodnoszeniesiędoobcychzcoraz
większąostrożnością69.
IVfazarozpoczynasięw3rokużycia.Wówczaszwiększasięelastyczność
wzachowaniudziecka,aponadtozaczynaonouwzględniaćnietylkozacho-
waniaopiekuna,lecztakżejegoplany,intencjeiuczuciaorazpostrzegaćgo
jako„niezależnyobiekt”podejmującyprzewidywalnedziałania70.
Przywiązaniedookreślonejosobywykształcasięzatemstopniowo:
„Wpierwszychtygodniachżycianiemowlęniewątpliwiejestzależneodsta-
rańswejmatki(opiekuna),aleniejestjeszczedoniejprzywiązane.[…]słowo
»zależność«dotyczyzakresu,wjakimjednajednostkaopierasweistnieniena
innejjednostce.Tymczasemprzywiązanieodnosisiędoformyzachowania”71.
Zależnośćzwiekiemmaleje,natomiastjeżelirelacjarozwijasięprawidłowo,
tobędzierosnąćprzywiązanie72.Powiedzenie,żedzieckojestprzywiązanedo
pewnejosoby,oznaczawięc,żedarzyjąbardzosilnymiuczuciami:przejawia
2.5.Dlaczegojednostkitworząbliskierelacjeiwnichpozostają
67J.Bowlby,Przywiązanie…,s.300.
68Ibidem.
69Ibidem,s.301.
70Ibidem.
71Ibidem,s.262.
72JakwskazujeBowlby,niektóredzieciodpoczątkumająwięcejniżjednąfiguręprzy-
wiązania,ponadtofunkcjęgłównejtakiejfigury,utożsamianejzazwyczajzmatką,mogą
spełniaćtakżeinneosoby.Zasadniczowdrugimrokużyciadzieckokierujezachowania
przywiązaniowekuconajmniejdwómfigurom.Badaczwprowadziłrównieżpojęciefigury
drugoplanowej.Wsytuacjigdydzieckojestzmęczone,chore,głodnelubzaniepokojone
nieobecnościągłównegoopiekuna,poszukujejegobliskości,zkoleifigurydrugoplanowej,
towarzyszazabaw,poszukujewówczas,gdyjestwdobrymnastrojuiwie,gdzieprzebywa
głównyopiekun(ibidem,s.338-341).
45
