Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wprowadzenie
7.Jednozestawianychprzeznaspytańdotyczyłopodstawy(źródła)filomackiegoprzekła-
du.czybyłnimarabskioryginałKsięgi9czyteżtłumaczekorzystalizinnychistniejących
translacji.Rozważaliśmyróżnemożliwości.od(wyłącznie)arabskiegooryginału9ażpo
tefsiryTatarówWKL.Zwcześniejszychprzekładównajęzyki9któremogłybyćzna-
netranslatorom9wgręwchodziłyzwłaszczadwa.wydanyw1792r.rosyjskiprzekład
zwersjiangielskiejautorstwaGeorge¶aSale¶a89wykonanyprzezAleksiejaKołmakowa9
orazfrancuskiprzekładSaVary¶ego10zroku1821.Jednakjużpierwszezestawieniapo-
równawczerękopisuzCzombrowazrosyjskojęzycznąwersjąKołmakowapozwoliły
stwierdzić9żeróżnicmiędzynimijesttakwieleisąonetakzasadniczezarównowzakre-
sieformy9jakitreści9żeodniesieniadotegoźródłaniemajążadnychpodstaw.Dlatego
zaniechaliśmydalszychszczegółowychanalizporównawczychtychdwóchprzekładów9
wykluczająctymsamymrosyjskiprzekładKołmakowajakopodstawęźródłowąpolsko-
języcznejwersjifilomackiej.InaczejjestzfrancuskąwersjąSaVary¶ego.właśnieona
zostałapoddanapełniejszejanalizieporównawczejwzestawieniuzrękopisemfilomac-
kim9copozwoliłowysnućważneiwiarygodnewnioskiprzedstawionewoddzielnym
obszernymartykulezamieszczonymwnaszymtomie11.
Najważniejsząpodstawąźródłowązawartychtubadańjestoryginalnyfragmentrękopisu
polskiegoprzekładuKoranu9pozostającywposiadaniuprywatnym9wcennymzbiorzedoku-
mentówpodworskichzCzombrowa.Odkrywczyniiwłaścicielkamanuskryptu9spadkobierczy-
nidawnychdziedzicówdworuwCzombrowie9JoannaPuchalskazWarszawy9udostępniłado
badańtencennyzabytek9oczekującjegofilologicznejitekstologicznejekspertyzy9azarazem
wyrażajączgodęnadalszebadaniaoraznapublikacjęzabytkujakooryginalnego9dotądnie-
znanegoźródłafilologicznego9językowego9religijnegoikulturowego.Zdajemysobiesprawę
ztego9żepublikowanewtymtomieporazpierwszykompletneskanyodnalezionegofragmentu
rękopisufilomackiegoprzekładuKoranusąnajwiększąwartościącałejmonografii;wprowadza-
mybowiemdoobiegunaukowegonieznanydotądmanuskryptzkręguwileńskichfilomatów.
Celemtegoopracowaniajestprzygotowanienowoczesnejedycjijednegoznajciekawszych
literackichtłumaczeńXIXw.Koranwprzekładziewileńskichfilomatówstanowibowiembez-
cenneźródłodobadaniapograniczypolskiejkulturyorazdoskonałymateriałdlastudiównad
XIX-wiecznąkulturąkilkueuropejskichnarodów.Dlanowoczesnegoedytorstwateoretycznego
przedstawiaoncennymateriałdorozważańnadkluczowymproblememwariantów-źródła-
tekstufinalnego.Podjęliśmyzatemszczegółowebadaniahistoryczne9filologiczneitekstolo-
gicznenadnowoodnalezionymteksteminadpozostającymiznimwbezpośredniejrelacji.
tefsiremzGrodna9KoranemwedycjiwarszawskiejorazrękopiśmiennymizabytkamiTatarów
WKL.DokonaliśmyfilologicznegoopisutefsiruzGrodnaiKoranuwedycjiwarszawskiej
wujęciukomparatystycznym.Omówiliśmyzperspektywyjęzykoznawczejikulturowejfrag-
mentyfilomackiegoprzekładu9retransliterowanewtatarskichzabytkach.Przeprowadziliśmy
wieloaspektowąanalizęfilologicznąrękopisuzCzombrowaiKoranusygnowanegoprzezBu-
czackiegowrazzidentyfikacjąicharakterystykąpółnocnokresowychcechdialektalnychoraz
szczegółowymopisemwarstwyprzekładowej9atakżeocenąjejadekwatnościwobecpodstaw
8
G.Sale9ThBKorIn)commonlycIllBdThBAlcorInofMohImmBd9trInslItBdimmBdiItBlyfromthB
OriginIlArIbic9C.Ackers9London1734.
9
ȺnɴɄɨɪɚɧɴɆɚɝɨMɟɬɨɜɴɩɟɪɟɜɟIɟɧɧɵɣɫɴɚɪɚɛɫɤɚɝɨoɡɵɤɚɧɚɚɧɝnɢɧɫɤɿɣ>sic!]>ł]ȽɟɨɪɝɿɟMɴ
ɋɟɣnɟM)ɫɴɚɧɝnɢɧɫɤɚɝɨɧɚɪɨɫɫɿɣɫɤɨɣɩɟɪɟɜɟnɴȺnɟɤɫ״ɣɄɨnMɚɤɨɜɴ>ł]ɜɋaHKTneTepɛɭpr1792roia.
10C.-e.SaVary9LBCorIn9Paris1821.
11Patrzartykułwtymtomie.J.Kulwicka-Kamińska9A.Walkiewicz9'wIwIriIntyfilomIckiBgo
tłumIczBniIKorInuwrBlIcjidopodstIwyźródłowBj.
