Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
IDEOWEkORzENIEMYŚLIPOLITYCzNO-
-PRAWNEJADAMAFERGUSONA
Rozdziałniniejszypoświęconyjestkorzeniommyślipolityczno-prawnejFergusona.
Niejestprzytymmoimcelemwyjaśnianietutajgenezywszystkichważnychkoncepcji,
jakieprezentowałirozwijałAdamFerguson,leczraczejumieszczeniebohateraksiążki
wokreślonymkontekścieideowym.Dlategozjednejstronyukazanetutajzostałysyl-
wetkiideowetychmyślicieli,którzywnajbardziejznaczącysposóbwpłynęlinaukształ-
towaniesiękoncepcjiszkockiegoautora,zdrugiejstronyzaśtych,którychpoglądyczy
doktrynybyłymomentamizwrotnymiwdziejachkierunkówczynurtówpolitycznych,
doktórychszkockifilozofnawiązywał.
Czteryspośródsiedmiupunktówrozdziałuodnosząsiędotradycjirepublikańskiej,
zjakiejFergusonniewątpliwieczerpał.WystępującauFergusonafascynacjaantykiem,
aprzedewszystkimrepublikąrzymską,októrejstworzyłznacznychrozmiarówdzieło,
niejakoautomatyczniezmuszadozajęciasięrzymskąrefleksjąrepublikańską,azwłasz-
czadoktrynąCycerona,ponieważrozważaniategomyślicielamożnaodnaleźćwtle
wielukoncepcjiFergusona.NiccolòMachiavellijestzkoleitympisarzempolitycznym,
którydyskursrepublikańskiprzystosowałdowarunkówczasównowożytnych,pod-
czasgdyJamesHarrington-jakudowadniałJohnG.A.Pocock-przeniósłówdyskurs
zWłochnagruntXVII-wiecznejAnglii.RadykalnyrepublikanizmRousseaunatomiast
byłdlaFergusona-jaksądzę-wdużejmierzewyzwaniemibodźcemdoposzukiwania
innejformułymyślirepublikańskiej,bardziejodpowiedniejdladużegoirozwiniętego
gospodarczospołeczeństwa.
Trzyinnepunktytegorozdziałudotyczątradycjiliberalnej,którejelementybezwąt-
pieniawmyśliFergusonawystępują,amianowicieuwagęswojąskupiamnastworzo-
nejprzezJohnaLocke’akoncepcjiwładzypodzielonej,mającejchronićuprawnienia
naturalnejednostek,narefleksjiMonteskiuszanadrozwojemspołeczeństw,wolnością
iumiarkowanymrządem,atakżeliberalizmiegospodarczymAdamaSmitha.Copraw-
