Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sprzedawał,cosiędało,handlował,kręcił,adawać
musiał.Niemcyzaśosobnodarli.Nibybyłnakaz,
żewszystkomająprzezkahałzałatwiać,aletotylko
formalność,bofaktycznieżycieekonomicznebardzo
sobieuprościli.Potrzebamydła,wejdźdopierwszego
lepszegodomużydowskiegoiweźsobie.Herbaty?
Ubrania?Kilimu?Możnabrać.Niemcydostaliapetytu,
któryzdnianadzieńsiępowiększał.Boczyżmożna
nastarczyćkomuś,ktomusizaopatrzyćwielukrewnych
iznajomychwcałychNiemczech?Wysyłalitam
wszystko:gęsismalec,buciki,mydło,kawę,materiały,
aparatyfotograficzne,ba!mebleifortepiany–
„Alles
nachDeutschland!”
[…]
.
Nadszedłgrudzień1941.Żydomnieprzydzielonoani
opału,aniżywności.Zaledwiepo45kilogramówkartofli
nagłowęwywalczonowaprowizacji.Chlebaniemajuż
odjesieni,czasemdzieląpomidorylubdają
po70gramówmąki.Wielkiedary–zatodociężkich
robótnależydzieńwdzieńdostarczaćbezpłatniesetki
robotników.
Oddaćwszystkieświecewoskowe!–panstarostamusi
miećznichpastędofroterowaniaposadzekprzed
tańcem.ZaznalezienieświecyuŻyda–kara.Ryzykują
pobożni,paląccopiątekświece.Ileżtorzeczysię
ryzykuje?
BożeNarodzenie1941.Byłemakuratnaulicachmiasta.
Narazwidzę:prowadzągestapowcygrupkiludzi.Popłoch
naulicach.WpadamdoaptekiKnolla.ByłemzPolą,
wchodzimydośrodka,awkilkaminutzanamiwchodzi
jakiścywil,pytaoAziaDelfinera.Zabierago.[…]Rano
następnegodniasytuacjasięwyjaśnia.Sątozakładnicy
–dlazagwarantowaniaostatecznejzbiórkifuter.Teraz
należyoddaćjużwszystkiefutra,części,kołnierze,
skrawki,skórki–ba,nawetniciiigłykuśnierskie.
Zaniewykonanie–śmierćzakładnikom,zaznalezienie
ukogośkawałkafutra–jegośmierć.[…]
Dwatygodnietrwałatazbiórka;4tysiącefuter
ikołnierzyoddanowsamejKołomyi.Oprócztego
