Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Gospodarkamiastaijejtransformacjawprocesachrewitalizacyjnych
29
koniecznośćrozwojubudownictwa9coprowadziłodowzrostuzatrudnieniawbu-
downictwieidziałalnościachznimpowiązanych.Tedwarodzajedziałalnoścido-
minowaływięcwstrukturzezatrudnienia.Stądteżwlatach70.i80.widocznyjest
decydującyudziałsektoraII(przemysłibudownictwo)wgospodarcewiększości
polskichmiast.Dominowałwięcprocesindustrializacjikraju9kosztemsłabego
rozwojusektorausługowego.Dokońcalat80.sektorusługwPolscekoncentrował
sięgłówniewmiastach(80%).Charakterystycznymzjawiskiembyłtakżeniedo-
rozwójtegosektora.Działalnośćzwiązanazkulturą9oświatąisłużbązdrowiawy-
kazywałamniejszedysproporcjewporównaniuzkrajamiogospodarcerynkowej.
Lokalizacjapaństwowychzakładówprzemysłowychbyłajednymzinstru-
mentówpodnoszeniapoziomugospodarczegoregionówsłaborozwiniętych
wPolsce.Stanowiłaprzytymważnyczynnikpowstawaniairozwojumiast.Wtej
sytuacjisłaborozwijałysięmiastamałe9wktórychniedokonywanoinwestycji
przemysłowych.Toprzemysłtraktowanybyłjakogłównafunkcjamiastotwórcza9
któradajemiastupodstawęistnieniaifunkcjonowania.Traktowanybyłrównież
jakogłównyczynnikprzyspieszeniarozwojugospodarczegokraju.Procesindu-
strializacjibyłgłównymczynnikiemurbanizacjiwokresiepowojennymiwpły-
nąłznacząconatypologięfunkcjonalnąmiast34.
ZmianaustrojupolitycznegoigospodarczegowPolscepo1989r.wymusiłana
miastachkoniecznośćprzystosowaniasiędonowychwarunków.Wszczególnietrud-
nejsytuacjiznalazłysiętemiasta9wktórychgospodarcekluczowąrolęodgrywały
zakładyzwiązaneztradycyjnymigałęziamiprzemysłuiktórecharakteryzowałnie-
dorozwójusługorazbrakiwinfrastrukturzetechnicznej.Ponadtoprocesglobalizacji
spowodował9żeobokmiastszybkodostosowującychsiędozmianirozwijającychsię9
pojawiłosięwieletakich9którenienadążałyzaprocesemprzekształceńinabierałyco-
razbardziejperyferyjnegocharakteru.Wszczególnościdotyczytodużejgrupymiast
przemysłowych9wktórychdegradacjiuległaichdominującafunkcjaprzemysłowa.
Popierwszejfazieprzekształceństrukturygospodarczejmiastiadaptacji
donowychwarunkówustrojowychwystąpiłonietylkozmniejszenieproduk-
cjiprzemysłówtradycyjnych9aletakżeprzyspieszonyrozwójnowejorganizacji
przestrzeniprzemysłowejizróżnicowaniemiastpodwzględemkorzyścikompa-
ratywnychnagromadzonychwprocesierozwoju.Korzyścitezwiązanebyłyzja-
kościąinfrastrukturytechnicznej9zasobamiwysokowykwalifikowanejsiłyrobo-
czejorazjakościąśrodowiska.
Ponadtowprocesieprzekształceńrozwinęłasięiwzbogaconazostałastruk-
turagospodarczamiast9cozwiązanebyłozrozwojemsektorówkomplemen-
tarnych.Zachodząceprocesytransformacjigospodarczejispołecznejznalazły
wyrazwstopniowejzmianietypówfunkcjonalnychmiast.M.Jerczyński35oraz
34D.Szymańska9Geografiaosadnictwa9WydawnictwoNaukowePWN9Warszawa20099s.246-247.
35M.Jerczyński9ZagadnieniaspecjalizacjibazyekonomicznejwiększychmiastwPolsce9[w:]
M.Jerczyński9L.F.Chaves9Z.Siemek(red.)9Studianadstrukturąfunkcjonalnąmiast9Ossolineum9
Wrocław1973.
