Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MRozdział1.Nonkonformizm
Ostatni,czwarty,proponowanytypujmowaniapostawytwórczejokre-
ślonojakointerakcyjny.Uwzględniasięwnimwspółwystępowaniewielu
różnychobszarówludzkiejpsychiki.Karwowski(2005)zaliczadoniego
koncepcjęStyluTwórczegoZachowaniaStrzałeckiego(2003),Amabile
(1983)orazPopka(2001).
ZuwaginainspirującywpływkoncepcjipostawytwórczejPopkanaoso-
bowościoweujęcienonkonformizmuwtejpracyzostanieonakrótkozapre-
zentowana.
1.3.NonkonformizmwujęciuStanisławaPopka
Popek(2001)definiujepostawętwórcząjakoaktywnystosunekdoświa-
taiżycia,wyrażającysiępotrzebąpoznaniaiświadomegoprzetwarzania
zastanejrzeczywistości,atakżewłasnego„ja”.Podkreślauwarunkowania
genetyczneifaktkształtowaniasiępostawynadrodzeindywidualnychdo-
świadczeńczłowieka.Akcentujenadrzędną,choćabsolutnieniedetermini-
styczną,rolęenergiiosobowościowejwpostawietwórczej.Rzeczonyautor
jestzdania,żepostawatowłaściwośćpotencjalna(mierzalnaprzypomo-
cykwestionariusza),atakżerealizacyjna(przejawiającasięwwytworze).
Popekoperacjonalizujepostawętwórcząiodtwórcząpoprzezdwiesfery:
poznawcząiosobowościową(Grohman,Szmidt,2013;Nęcka,Grohman,
Słabosz,2006).Zakładającnadrzędnąrolęosobowościwaktywowaniuire-
alizowaniupotencjalnychmożliwościczłowieka,traktujenonkonformizm
jakordzeńosobowościtwórczej.Nonkonformizmjestwięcenergetycznym
zasobemmotywacyjnym(Popek,2001),samonapędzającymsięmechani-
zmemsprawczymowłasnościachautoregulacyjnych(Deci,Ryan,1985;
Tokarz,2005),któryinicjuje,organizujeiukierunkowujepotencjałizasoby
(twórcze)człowiekanaichekspresjęi/lubrealizację.Definiującnonkon-
formizm,możnastwierdzić,żeoznaczaonsamodzielnośćiniezależnośćmy-
ślenia,oceniania,działanianabazieautonomicznegosystemuwartości.To
zdolnośćoparciasięiprzeciwstawieniaspołecznymnaciskomigotowośćdo
obronywłasnegostanowiska(Bernacka32017).
Cechywchodzącewskładnonkonformizmuwrazzichcharakterysty-
kązostałyujętewponiższychpunktach.Interakcyjnedziałanieprzedsta-
wionychwłaściwościosobowościowychniejestsumą,jestjakością,która
kształtujewymiarosobowościkonformizm–nonkonformizm.
