Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
I.Obliczakryzysuwspółczesnychrodzin
jestpostrzeganieirozpatrywaniefunkcjonowaniawspółczesnejrodzinywświetle
szansizagrożeńwynikającychztransformacjitradycyjnegomodelurodziny,jakteż
wkontekścietychsferidziedzinżycia,którewarunkująrodzinombezpiecznyipra-
widłowyrozwój.F.Adamskiprzyjmujenaprzykładdwieperspektywyklasyfikacyj-
ne:instytucjonalną(funkcjaprokreacyjna,ekonomiczna,opiekuńcza,socjalizacyj-
na,stratyfikacyjna,integracyjna)orazosobową(funkcjamałżeńska,rodzicielska
ibraterska).M.Winiarskiproponujenatomiasttypologię,wktórejwpodstawo-
wymzestawiefunkcjirodzinyumieszczafunkcjęrodzicielstwa,opiekuńczą,socja-
lizacyjną,wychowawczą,socjalną(pomocową),kulturalno-ekspresyjną,seksualną
iekonomiczną.
Zachowanieciągłościtrwaniaspołeczeństwa(tzw.zastępowalnośćiwymien-
nośćpokoleń)18zapewniawypełnianieprzezrodzinęfunkcjiprokreacyjnej.WXX
wieku,wskutekliberalizacjinormmoralnychiobyczajowych,zfunkcjitejzostała
wydzielonafunkcjamałżeńska,obejmującazaspokajanieżyciaintymnegowspół-
małżonków19.Funkcjerodzinywyznaczajązakresefektywnościsystemurodzinne-
go,determinowanejmiędzyinnymipowinnościązabezpieczaniaprzezmałżonków
materialnychpodstawżyciarodzinnego.Realizacjafunkcjiekonomicznejobejmuje
zatemwykonywaniepracyzarobkowej,umożliwiającejpozyskanieśrodkównie-
zbędnychdozaspokojeniaróżnorodnychpotrzebwszystkichczłonkówrodziny20.
Zfunkcjąekonomicznąwspółwystępujefunkcjaopiekuńczapolegającanadostar-
czaniuczłonkomrodzinypożywienia,ubrania,ichochronieprzedutratązdrowia
lubżyciaorazorganizowaniuniezbędnychśrodkówdoichrozwojubiologicznego,
psychicznego,społecznegoiduchowego.Wfunkcjitejwyrażasięstosunekosóbza-
kładającychrodzinędowartościżycialudzkiegoorazosobistegootwarciasięnadru-
giegoczłowieka,najegopotrzebyipragnienia21.Biorącjednakpoduwagęstarzenie
sięspołeczeństwa,skutkikryzysuświatowego,bezrobocieiinne,niekorzystnezjawis-
kagospodarczo-ekonomiczne,powyższefunkcjerodzinywydająsiębyćwewspół-
czesnejrzeczywistościnajbardziejzagrożone.Dlategoteż,atakżewkontekście
podjętejproblematyki,dużeznaczenieodgrywapełnienieprzezrodzinęfunkcji
18WPolsceoddwóchlatjestodnotowywanedodatnietempoprzyrostuludności.Jakwynika
zprognozekspertów,tendencjatautrzymasięjeszczedo2011roku.Późniejnastąpijednakjejza-
trzymanie,anastępniepowolnyspadekliczbyurodzin.
19WPolsce,wostatnichdwóchlatachjestobserwowanatendencjadowzrostutrwałościmał-
żeństw,wynikającaponiekądzzahamowaniarosnącejfaliliczbyrozwodów,przywzrastającejliczbie
małżeństw.Odczterechlatwzrastatakżeliczbazwieranychmałżeństw,aodsetekmałżeństwpierw-
szychustabilizowałsięobecnienapoziomie85%(daneGUS).
20Wyróżnianeczterypodfunkcjeekonomicznejfunkcjirodziny(Tyszka,Wachowiak,1997):
produkcyjna(pełninp.rodzinachłopska),zarobkowa(zdobywaniepieniędzyniezbędnychdo
utrzymaniarodziny),gospodarcza(gromadzeniedóbrmaterialnychniezbędnychdoegzystencjiro-
dziny)orazusługowo-konsumpcyjna(wykonywaniepracusługowychpodtrzymującychfunkcjono-
wanierodziny).
21Zob.:Dąbrowski,2006;Tyszka,Wachowiak,1997;Tyszka,2001;2002.