Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
D.Raś,RodzinyubogieiprzestępczośćodXVIdoXXwieku,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-873-8,©byDanutaRaś2011,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
1.ŻebracyiubodzywEuropieZachodniej
19
głodemiwięzieniem.Pracowanoodświtudozmierzchu1g.Od1δ11rokuusuwano
żebrakówzulicParyżaizmuszanoichdopracy.W1δsδzarządzeniemkrólew-
skimpowołanoSzpitalGeneralny.Przebywałownimażδtys.osób.WXVII
wiekuwParyżubyłojednakok.40tys.żebraków,więcszpitaleniemogływszyst-
kichpomieścić.OpiekęnadszpitalamisprawowałokościelneTowarzystwoŚw.
Sakramentu,jednakideazamykaniażebrakówwzbudzałaprotestyróżnychkrę-
gówreligijnychweFrancji,wtymśw.WincentegoàPaulo.Zamknięcietrwało
ażdo17g9roku,tj.dorewolucjifrancuskiej.Żebracyobokprzestępcówbyliteż
zsyłaninagalery,nawetdożywotnio.
Problematykanędzy,jejprzyczyniśrodkówzwalczaniależałaupoczątków
rozwojunowoczesnychnaukspołecznychorazstanowiłanieustannyprzedmiot
empirycznychbadańiideologicznychkontrowersji.JakpisałBronisławGeremek:
Procesypauperyzacjiikonfliktyspołecznetowarzyszącerozwojowikapitali-
stycznemustawiałyuczonych,ideologówipolitykówwobecnędzyjakozjawiska
społecznego19.
Ubóstwowspołeczeństwachwspółczesnychniejesttylkostanemmaterialnej
niepomyślności,lecztakżestatusemspołecznym.Nędzajawiłasięjakopewien
sposóbżycia20,ajednocześnieistniałjakiśobszarnędzy,gdzieubóstwoprzecinało
sięzdziałaniaminiedozwolonymi.Poszukiwaniesprawiedliwegoładuspołeczne-
goprowadziłodoformułowaniaróżnychprogramów,którezapowiadałyusunięcie
biedyzżycialudzkiegowdrodzeprzemianustrojowych.Żadenjednakztychpro-
gramówniezdołałwyeliminowaćzżyciaspołecznegotegozjawiska,traktowanego
wXIXwiekujakowstydliwachorobaspołeczna.
PróbęanalizyproblemupauperyzmupodjąłwXIXwiekuKarolMarks.Nę-
dzaibezrobocieodwiekuXVIIIstawałysięskładowążyciaklasyrobotniczej.
WXIXwiekudominującątendencjąwEuropiebyłoubożenieszerokichmasspo-
łeczeństwa,niepewnychstałegozatrudnienia21.Wzwiązkuzprzekonaniem,że
nędzaizbrodniaczęstosięzesobąłączą,szkołętraktowanojakomiejscewpajania
nawykówpracy,poszanowaniaporządkuprawnegoiwychowaniawposłuszeń-
stwie.Problemnędzy,bezrobociaiprzestępczościzaczętotraktowaćjakoelement
politykispołecznej,aniejedynierealizacjizasadmiłosierdzia.
Możnapodsumowaćpowyższeustalenianastępująco:
−problempomocychorymiżebrakompojawiłsięwEuropiewVI–VIIwieku,
adziałaniabyłypodejmowanegłównieprzezKościół;
1gM.Foucault:Historiaszaleństwawdobieklasycyzmu.Przeł.H.Kęszycka.Warszawa,PIW19g7;
tenże:Nadzorowaćikarać.Narodzinywięzienia.Przeł.T
.Komendant.Warszawa,Aletheia1993.
19B.Geremek:Litość...,s.δ.
20Tamże,s.g–11.
21Tamże,s.279.
