Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
przezwydarzeniapolityczne,wojnęirewolucjęorazzachodzącewprzyspieszo-
nymtempieprzemianyspołeczne,aletakżeprzezpóźniejsząpolitykęhistoryczną
orazoficjalnąpaństwowąpropagandę,pozostawiłytrwałyśladnaobecnychwy-
obrażeniachroku1918wświadomościRosjaniPolaków(PolakówiRosjan)?
Konferencjaobjęłazagadnieniamakroimikrohistorii,atakżekwestiehistorii
pewnychideiistotnychwprocesachtzw.długiegotrwania(longuedurée)według
FerdynandaBraudela,awięcźródełprzemiancywilizacyjnych,którenietylko
trwalezmieniłynaszewyobrażeniaoprzeszłości,aletakżenaszewidzeniewspół-
czesnejrzeczywistości.Istotniejszewtymkontekściebyłonietyleodtworzenie
izrelacjonowaniewydarzeńjakiemiałymiejscewroku1918,coraczej-ana-
wetprzedewszystkim-rekonstrukcja(lubdekonstrukcja)mitówfunkcjonują-
cychwludzkiejpamięciiświadomości.Mitówktóreswójpoczątekmiaływłaśnie
wroku1918.Chodzitunietylkoowyobrażeniapolityczne,aletakżeopewnewi-
zjedotyczącerolijednostkiizbiorowościwhistorii,sposóbpostrzeganiaotacza-
jącegonasświata,atakżenaszewyobrażeniaodnoszącesiędokrajówwktórych
żyjemy(PolskiiRosjiorazichsąsiadów),ich,,bagażu”kulturowegoispołeczne-
go,wysokiejkulturyikultury,,potocznej”-popularnej,masowej.
Tezamierzeniaposkutkowaływefekcieponadczterdziestomastudiami,które
znalazłysięwdwóchtomach.Właściwiewszyscyautorzyprzekazalidotomów
rozprawyistudia,któresąpokłosiemichwieloletnichpracdotyczącychIwojny
światowej,okresująpoprzedzającegoipierwszychlatpowojennych,aletakże
badańnadprzemianamispołecznymi,zawodowymiiwyznaniowymi.Zdrugiej
stronysątoartykułydotyczącelicznychnowychźródeł,któreodkrytoiprzeana-
lizowano,niektóreznichopublikowano,dlainteresującegonasokresu,atakże
przeglądistniejącychzasobówarchiwalnych,indywidualnychrelacji,dzienników
iwspomnieńorazprasowychświadectwdotyczącychtegoprzełomowegomo-
mentujakimbyłkoniecWielkiejWojnyirewolucjawRosji.
Ważnączęściąobutomówsąnoweinterpretacjeobejmującezjednejstrony
przegląddotychczasowychstanowiskwhistoriografii,zdrugiejprezentującenowe
rozwiązania,którychdotejporyniestosowano.Podjętesązagadnieniaszansna
pokojowerozwiązywaniekonfliktów,problemyeurazjanizmu,rosyjskiejiamery-
kańskiejwizjipowojennejEuropy,kwestiegenezykonfliktów,relacjepomiędzy
rewolucjąaniepodległością,tzw.kwestiapolskawpolityceRosji,formowanie
granic,zagadnieniaustrojupaństw,atakżelosywybitnychjednostekigrupspo-
łecznychwkontekściemigracjipozakończeniuwojny.
Wostatniejczęścitomudrugiegozamieszczonezostałystudiaprzedstawiające
ianalizującewydarzeniapóźniejsze,które-wróżnymzakresieipodróżnymi
względami-nawiązywałydookresuprzemianzarównopierwszej,jakidrugiej
WielkiejWojny.
Należywtymmomenciepodkreślić,żehistoriaXXstuleciarozpatrywana
jestwpracachKomisji,zarównozpolskiej,jakizrosyjskiejstrony,jakocało-
ściowyproceshistoryczny,któryjednakżemiałswojeodrębnezjawiskairóżne
10
