Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Lęki,troski–inneniepokoje.Zamiastwstępu
mocarstwoiniedamyguzika.Zarazporoku1918takiejświadomości
niebyło.Acobyło?Ano,lękiitroskiwyzierająztekstówniekano-
nicznych.Zrzeczypisanychwtedy,apublikowanychdużopóźniej,
jakpamiętnikiStanisławaStempowskiegozlat1914–1918,czynie
rozpoznanych,azakrzyczanych,żeskandaliczne,jakHŁuk”Kadena,
albozepchniętychwpop-kulturęiżołnierskąanegdotęopowieści
HpolskichkolegówSzwejka”–piszeonichEwaPaczoska–tułaczy
pokoszarowychabsurdachikrwawychjatkachwszystkichfrontów
WielkiejWojny,iwychodźcówzniejwkultpolskiegonareszcie
wojskaikultKomendanta,czyzlicznychtekstów,przywoływanych
przezJagodęWierzejską,akształtującychideologiczniewątekobrony
Lwowajakosymbolupolskości,nowejTroibronionejprzeznasto-
letnichHektorów–Hmitekskluzywny,wykluczającytych,którzynie
chcąpodążaćzawąskąnarodowo-etnicznądefinicjąpolskości”.Ale
drugąstronątejekskluzywnościjestwłaśniewskazanienaInnego
wnas–itowskazanieteżzostajenatychmiastodnotowane.Wobra-
zachdrugiejstronyniepodległościowejlegendy,zaferami,ztarmo-
szeniemsięowładzę,zpodziałamiwLegionachnanaszych,imniej
naszych,bozrosyjskiejarmii,zpolitycznymimarzeniamioHstalo-
wejobroży”dlaprzeciwników,iśrodowiskowo-rządowo-towarzyskich
układachHbeneficjentów”obozubelwederskiego–oczymwartykule
BarbarySienkiewicz–wreszciezpokusąwojskowegozamordyzmu
jakoformywładzy,którejsymetrycznieodpowiadamentalnośćsana-
cyjnegośrodowiska,ograniczonadokultumęskości,robieniapienię-
dzyiprzemocowegoerotyzmu.Tychdrugichstron,odnotowywanych
przezautorkiiautorówtomu,jestzresztąznaczniewięcej.Dominuje
wnichzdumienie,żeświatwczorajszychpatriotycznychmarzeńtak
bardzoróżnisięoddzisiejszegochaosupoczątków,żewodmienionej
zdnianadzieńrealnościpowojnieHszlachectwo,inteligencja,prze-
szłość,dawnezasługiichwała,wszystkoprzemazane,zapomniane,
wyklęte,odsądzoneodczynu,odrady,odgłosu”.
NaprzykładwpamiętnikachStanisławaStempowskiegoniepod-
ległość(nietylkopolska)natlerewolucjipaździernikowejiwojny
polsko-ukraińskiej(ajeszczeprzedwojnąpolsko-bolszewicką
z1920roku),przybierapostaćmyślirozszarpywanejambiwalencją,
boStempowski,najszczerszysympatykukraińskichdążeńniepod-
ległościowych,niemożejednocześnieinaczejniżzodraząpatrzeć
nanakręcającysięzdnianadzieńnacjonalizmtych,cogalicyjskie
surdutyurzędniczewjednejchwilizamienilinahaftowanekoszule.
