Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
ROZDZIAŁ1
kurencyjnymiwobecpaństwaośrodkamiwładzy.KoncepcjaSteinawywołałażywą
dyskusjęwokresiemiędzywojennymwzakresieunormowaniamiejscasamorządu
wustrojuprawnymwNiemczech69.ZkoleiOttovonGierkerozumiałsamorządjako
korporacjępublicznoprawną,czylizwiązekwyposażonywosobowośćprawnąbędący
zdecentralizowanąadministracjąpubliczną70.TeoriaOttavonGierkewyjaśniała
miejscesamorząduwstrukturzeadministracjipaństwowejpokazując,żezależyono
odcharakteruzadań,którepełnił.
KarlvonSteinorazOttovonGierke,mimożeuważali,żesamorządjestorganem
państwa,niebylizgodnicodotego,jakąsamodzielnośćpowinienonmieć.Stein
wOrdynacjiMiejskiejz1808r.wyraziłpogląd,że:Hwszystkimgminommiejskimoraz
wiejskimnależyprzyznaćstosownąkonstytucję,którasłużyćmiałabysamorządowi
tejwspólnoty”.Miałotonaceluhonorowewłączenieczłonkówwspólnotydo
wykonywaniazadańwładzycentralnej71.Innymisłowysamorządpowołanowcelu
realizacjizadańpaństwa.Wcieleniemieszkańcówwjegostrukturęmiałopomóc
wrządzeniunimi.Abygminausamodzielniłasięodpaństwa,potrzebnybyłtaki
zakreszadań,którymogłabyrealizowaćnawłasnąodpowiedzialność.Dopełnieniem
tychpoglądówbyłyrozważaniavonGierke.Jakobadaczideizrzeszeńspołecznych
(Genossensachften)twierdził,żegminaniemożewykonywaćtylkozadańpaństwa,
ponieważwHprzeciwnymraziebędziejedynieorganempaństwowejadministracji
lokalnej”72.Powinnazatemrozszerzaćkatalogzadańosprawywynikającezespe-
cyfikidanejspołecznościlokalnej.Miałotoumożliwićsamorządowipodejmowanie
decyzjiotym,jakiezadaniadoprowadządozaspokojeniapotrzebczłonkówspo-
łecznościlokalnej.Poglądytebyłyefektemrozwojuplanowaniaizagospodarowania
przestrzennegomiast.Wceluusprawnieniafunkcjonowaniaorganizmumiejskiego
potrzebowanowładzdoreprezentowaniasprawmieszkańców,którewykraczałypoza
zadaniaprzekazanewustawach.
WokresiemiędzywojennymwNiemczechrozważanomiejscesamorząduwstruk-
turzeadministracjipublicznej.IstotnywkładwniósłwtymzakresieHeinrichRosin.
InspirowałsiępracamiPaulaLabandsabędącegopodwpływemSteina,Gneista
iGierkego.W1883r.H.RosinodrzuciłnaukęGneistagłosząc,żesamorządpowstał
dlarealizacjicelówprawnych,aniepolitycznych.H.Rosinwswoichdwóchpracach:
HSouverenität,Staat,Gemeinde,Selbstverwaltung–KritischeBegriffststudien”oraz
wHDasRechtderöffentlichenGenossenschaften”w1886r.porazpierwszyprze-
prowadziłrozróżnienienasamorządwujęciusocjologicznymiprawnym.Samorząd
69H.U.Erichsen,Kommunalrecht,w:Nordrhein-westfälischesStaatsundVerwaltungsrecht,
red.D.Grimm,N.Achterberg,Frankfurta.Main1986,s.105;R.Hendler,Selbstverwaltungals
Ordnungsprinzip:zurpolitischenWillensbildungundEntscheidungimdemokratischenVerfassungs-
staatderIndustriegesellschaft,Köln1984,s.295;F.L.Knemeyer,DieStellungderbayerischen
GemeindennachGrundgesetz,BayerischeVerfassungundBayerischenLandesgesetz,w:Bayerische
Gemeinden-BayerischeGemeindetag:Festschrift75JahreBayerischerGemeindetag,red.F
.L.Kne-
meyer,München1987,s.103–104.
70O.vonGierke,DasdeutscheGenossenschaftsrecht,tom1,Berlin1868,s.7.
71F
.Schnapp,Samorządjakoelementporządku…,op.cit.,s.3.
72O.v.Gierke,DasdeutscheGenossenschaftsrecht…,s.762.
