Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Vade‑mecumNorwidaczyTraktatteologicznyMiłosza,choćiwtych
przypadkachmówićmożemyopewnejtożsamościpodmiotulirycz‑
negoutworówcałegocyklu,choćnawysokim,rzeczjasna,stopniu
uogólnienia—uNorwidabędzietojednakzawszeświadomość
dziewiętnastowiecznegoromantyka,zironiąiintelektualnąwnikli‑
wościąopisującegorzeczywistośćswojegoczasu,uMiłosza—scep‑
tycyzmirozpaczliweposzukiwanietrwałychwartości,mogących
stanowićoparciedlamającegozasobądoświadczeniawiary,nadziei
irozczarowańczłowiekaXXwieku.
WprzypadkuSonetówkrymskichbędzietochybastanniejakopo‑
średni—niewątpliwiemamydoczynieniazpewnąkonkretyzacją
bohateralirycznego,choćtkwiącąraczejwaluzjachidomysłach,
jednocześniebardzowyraźniekreśląonepewienkontekstwspólno‑
typokoleniowej.
Wiążesięztymoczywiścieproblemautobiografizmuwtych
cyklach—oilewczasachprzedromantycznychutożsamianie
podmiotuczybohateralirycznegozfaktycznymautorembyłodla
czytelnikaoczywiste,stądnp.takawłaśniejednoznacznanaogół
—innarzecz,czydokońcasłuszna—lekturaTrenów,toprzecież
romantyzmrzecztękomplikuje.Kreacjafikcjiidziewparzezsu‑
gestywnymnarzucaniemczytelnikowitakiegowłaśniebiogra‑
ficznegomodeluodbioru,któryprzecieżpanowałnietylkowśród
współczesnychMickiewiczowi,aleutrzymywałsięnawetwpracach
poważnychliteraturoznawcówXXwieku.Taromantycznasugestia
autobiografizmuutworuliterackiego11jestzatemteżjednymzczyn‑
nikówmocnospajającychcałośćcyklu.Sonetykrymskiemogąbyćdo‑
skonałymtegoprzykładem—odbieranewświadomościczytelni‑
kówjakopamiętnikarskiwręczzapiswrażeńpoetyzewschodnich
wojaży,choćprzecieżdawnojużwykazano,jakMickiewiczświado‑
miecykltenkomponował,tworzącwefekciecałośćodbiegającąda‑
lekoodkronikirzeczywistejpodróży.Aleelementtakiegowłaśnie
poetyckiegoautobiografizmuznajdzieprzecieżtakżeczytelnikNor‑
widaczyMiłosza,mimowolnieutożsamiającyjednakprzynajmniej
11Zob.J.Lyszczyna:Romantycznasugestiaautobiografzmutekstu.W:Biografe
romantycznychpoetów.Red.Z.Trojanowiczowa,J.Borowczyk.Poznań2007.
/14/
