Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HalinaChałacińska,PaulinaBogusz-Tessmar
(Poznań)
NewskiProspekt,ngogolowskisymbolpodrabianego
świata”wobecpropozycjiczytaniaMartwychdusz
NewskiProspekt,ngdziekapeluszesągłowami,apudłakapeluszami
igdzieszamerowanekołnierzetoludzkiekręgosłupy”1,i–możnadodać–
gdziebokobrodyiwąsy,fularyidamskierękawysukien;gdzieuśmiechy
(nszczytsztuki”),surdutznajlepszymbobrem,greckinos,krawatbudzą-
cypodziw,pierścieńztalizmanem,słowem–nwystawawszystkicharcy-
dziełrąkludzkich”2,przezwielośćdetalisprowadzaoglądaną(obserwowa-
nąoczymanarratoraniezaangażowanegoipostronnego:ncodomnie–nie
służęnigdzie”[NP,58]),rzeczywistośćdostworzeniatakiegopolaseman-
tycznegotekstu,wktórymprzestrzeńrzeczywistaNewskiegoProspektu
otrzymujewymiarumowny–jakbyzastygając,nieruchomiejącwznaku
malowanychdetaliwłaściwychnaprzykładdekoracjiteatralnej–itymsa-
mymstajesięprzestrzeniąartystyczną.
Odnośnierozumieniaprzestrzeniwdzieleliterackimprzyjmujesię,
zgodniezlekcjąJurijaŁotmana,że,podobniejakkażdainnaprzestrzeń
wdzieleliterackim,takżeprzestrzeńNewskiegoProspektujestjednocze-
śniemodelemświatazuwaginaróżnorakiepowiązaniaobrazuświata–
czasowe,społeczne,etyczne–zistniejącyminazasadziemetaforyrelacja-
minieprzestrzennymi3.Upodstawyprzestrzeniartystycznejtegomodelu
stoirealnaprzestrzeńterytorialno-geograficznamiejskiejulicy,linearna
ihoryzontalna,któraniemusidotyczyćtylkogłównejulicyPetersburga,
1V.Nabokov,NikołajGogol,tłum.,posł.L.Engelking,Warszawa2012,s.59.
2M.Gogol,NewskiProspekt,w:idem,Szynel.Opowiadania,tłum.J.Wyszomirski,
Warszawa1967,s.61.WtekściedalejjakonNP”zpodaniemnumerustrony.
3J.Łotman,ZagadnieniaprzestrzeniartystycznejwprozieGogola,tłum.J.Faryno,w:
Semiotykakultury,wyb.oprac.E.JanusiM.R.Mayenowa,przedm.S.Żółkiewski,Warsza-
wa1977,s.214–215.
