Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
Rozdział1.DeterminantypolitykizagranicznejPolskiwobecRosji
sięprzekonanie,żenajbardziejniezawodnymgwarantembezpieczeństwaPol-
skisąStanyZjednoczone.DlategoteżniezbędnajestobecnośćmilitarnaUSA
wEuropie,poprzezstrukturyNATO,orazobecnośćoddziałówamerykańskich
wPolsce.
CechącharakterystycznąpostawPolakówwobecRosjaniRosjiwokresie
pozimnowojennymbyłstaływzrostpostawnegatywnych,mimookresowych
przyhamowańtejtendencji,ipostrzeganieRosjiwkategoriachgłównegozagro-
żeniadlaPolski.NapostrzeganieRosjiiRosjanprzezPolaków,nakażdymeta-
piestosunkówpolsko-rosyjskichwokresiepozimnowojennym,ogromnywpływ
miałabliższaidalszaprzeszłość,historiastosunkówpolsko-rosyjskich(ciążenie
historii).Stosunkizżadnyminnympaństweminarodem,wtymzNiemcami,
niebyłyocenianeprzezPolakówwtakimstopniuprzezpryzmathistorii,jak
relacjezRosją83.TowstosunkachzRosjąnajbardziejeksponowanebyływątki
martyrologiczneipamięćtragicznychwydarzeń,przedewszystkimzaśzbrodnia
katyńska,którąwielupolskichpolitykówtraktowałojakonmitzałożycielskiIII
RP”.Opróczzbrodnikatyńskiej,świadomośćhistorycznawieluPolakówwrela-
cjachpolsko-rosyjskichkoncentrowałasięna:wojniepolsko-bolszewickiej1920
roku;pakcieRibbentrop-MołotowinapaściZSRRnaPolskę17września1939
roku;nieudzieleniuprzezArmięCzerwonąpomocypowstaniuwarszawskiemu;
narzuceniuPolscerozwiązańustrojowychpozakończeniuIIwojnyświatowej
isatelizacjiPolskiprzezZSRR(szczególniewokresiestalinowskim);sprawie
rozliczeńzezbrodniamistalinowskimiisystememkomunistycznym84.
PostrzeganiePolskijakoofiaryhistorycznejekspansjiRosjipowodowało
utrzymywaniesięemocjonalnegostosunkudoniejjakosprawcywszelkiegozła
wpolskiejpolityce85.Politykahistorycznakolejnychpolskichrządówwokresie
pozimnowojennymskutecznietakiepostrzeganieRosjiiRosjanwzmacniała.
Stałątendencjąutrzymującąsięwpolskichmediachbyło,żeoRosjipisanotyl-
kowaspekcienegatywnym.StanisławBieleńzwracałuwagęnato,żemamy
doczynieniaraczejzmedialnąkarykaturąRosji,aniezpróbąobiektywizacji
przekazu86.Dominującewpolskimspołeczeństwienegatywnestereotypywo-
becRosjaniRosjibardzoskuteczniebyłypodtrzymywaneiwzmacnianetak-
żeprzezpozostałeśrodowiskaopiniotwórczewnaszymkraju.KazimierzKraj
pisał:nPolacymyśląmitami,zbitkamipojęciowymi.StosunkizRosjątraktu-
jąirracjonalnie,przez»okulary«historyczne,uwagęskupiająnaprzeszłości,
próbujązewzględunaswojekompleksy»szczypać«wschodniegopartnera,na
83Zob.A.deLazari:Polskieirosyjskieproblemyzrosyjskością.Łódź2009;Pamięćipolity-
kazagraniczna.Red.P.Kosiewski.Warszawa2006,s.61inast.
84A.Grajewski:PolacyiRosjanie.Wzajemnapercepcja.W:Białeplamyczarneplamy.Spra-
wytrudnewrelacjachpolsko-rosyjskich…
85S.Bieleń:IdentyfkacjawizerunkowaRosjiwstosunkachmiędzynarodowych.W:Wize-
runkimiędzynarodoweRosji.Red.S.Bieleń.Warszawa2011,s.30.
86Ibidem,s.31.
