Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
zeStanamiZjednoczonymiAmeryki.Natomiastwrelacjachwielostronnychna
kierunkuzachodnimkluczowedlarealizacjicelówpolitykizagranicznejprzyję-
tychprzezkolejnerządyRzeczypospolitejPolskiej(RP)byłystosunkiwramach
NATOiUniiEuropejskiej.
Drugimkierunkiemstrategicznympolskiejpolitykizagranicznejporoku
1989byłkierunekwschodni(jagielloński),conieznaczy,żeniebyłoopinii,
żetojestkieruneknajważniejszy(priorytetowy),awjegoramachzakluczowy
uznawanowektorukraiński.Zwolennicytegosposobumyśleniaargumentowa-
li,żewszystkieinnekierunkipolskiejpolitykizagranicznej(np.sojuszzUSA
wramachNATO,integracjaeuropejska)tojedyniebudowanieinstrumentów
doosiągnięciacelównaowympriorytetowym,wschodnimkierunku4.Woma-
wianymokresiedominowałojednakmyślenie,zarównowśróddecydentówpol-
skiejpolitykizagranicznej,jakiwśródwiększościspołeczeństwapolskiego,że
priorytetowymkierunkiempolskiejpolitykizagranicznejpowinienbyćkieru-
nekzachodni,któregoprzedłużenie,główniezewzględunaznaczeniedlaPolski
stosunkówzUSAwpłaszczyźniebezpieczeństwa,stanowiłkierunekeuroatlan-
tycki.
PolitykawschodniaPolskiwokresiepozimnowojennymdeterminowanabyła
wielomauwarunkowaniamiwęwnętrznymi(wewnątrzpolskimi),atakżezmia-
namizachodzącyminaobszarzeporadzieckim,wtymcharakterempolityki
wewnętrznejizagranicznejpaństwpowstałychporozpadzieZwiązkuRadziec-
kiegoorazewolucjąpolitykiStanówZjednoczonychigłównychpaństwEuropy
Zachodniejwobeckrajówtegoregionu.Rdzeniempolskiejpolitykiwschodniej
wostatniejdekadzieXXwiekuorazwpierwszejidrugiejdekadzieXXIwieku
byłyrelacjezFederacjąRosyjską(FR)lRosją,UkrainąorazBiałorusią5.Poprzy-
jęciunaszegokrajuorazpaństwnadbałtyckich(Litwy,Łotwy,Estonii)doNATO
iUEstosunkiPolskizpaństwaminadbałtyckimibyłyczęściąrelacjitransatlan-
tyckichwramachNATOistosunkówmiędzypaństwamiczłonkowskimiUnii
Europejskiej.Odgruzińskiejnrewolucjiróż”w2003rokuistotniewzrosłozna-
czenieGruzjiwpolskiejpolitycewschodniej,szczególniewokresieprezydentury
LechaKaczyńskiego.NatomiastzainicjowanyprzezPolskęorazSzwecjęiprzy-
jętyw2009rokuprzezUnięEuropejskąprogramPartnerstwaWschodniegoob-
jąłtakiepaństwanaobszarzeporadzieckim(obszarbyłegoZSRR),jak:Armenia,
Azerbejdżan,Białoruś,Gruzja,RepublikaMołdawiiiUkraina.
PolitykawschodniaPolskiwokresiepozimnowojennymskładałasięzwielu
faz(etapów),któredajesiębardziejprecyzyjniewyodrębnić,analizującstosunki
4P.ŻurawskivelGrajewski:Geopolityka-siła-wola.Rzeczypospolitejzmaganiazlo-
sem.Kraków2010,s.293-331.
5Zob.R.Zięba:GłównekierunkipolitykizagranicznejPolskipozimnejwojnie.Warszawa
2010;PolitykawschodniaPolski.Uwarunkowania-koncepcje-realizacja.Red.A.Gil,T.Kapu-
śniak.Lublin-Warszawa2009;K.Fedorowicz:PolitykaPolskiwobecRosji,UkrainyiBiałorusi
wlatach1989-2010.Poznań2011.