Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Globalnaarchitekturabezpieczeństwajakordzeńładumiędzynarodowego
Wieledanychzzakresukształtuaktualnegoporządkumiędzynarodowego
dajewiedzanatematbieżącejaktywnościiukładusiłwtzw.dwóchprzestrzeniach,
mogącychbyćuważanymizagatunkowepunktyciężkościwspółczesnejarenymię-
dzynarodowej.Analizahistoriisystemówbezpieczeństwapodsuwametanarracje
oodwiecznejwalcewtzw.Wielkiej(eurazjatyckiej)Szachownicy(ZbigniewaBrze-
zińskiego),składającejsięzeŚwiatowejWyspy(HalfordaMackindera)oraztzw.
międzynarodowychpokazują,żerówniepomocnymwsystemowejanalizieglobal-
nejarchitekturybezpieczeństwajestnarzędzieoptykirozwinięciapowyższychkon-
cepcjiwpostacitzw.strefpęknięć(shatterbelts)SaulaCohena,stanowiącychareny
najbardziejniestabilneazarazempotencjalnienajbardziejzapalnenaświecie,oraz
tzw.strefzgniotu(crushzone’s),będącycharenąścieraniasięzainteresowaniapo-
1.3.Specyfikawspółczesnej
globalnejarchitekturybezpieczeństwa
Wnawiązaniudopoprzedniegopodrozdziału,jakrównieżwceluwprowa-
dzeniadoniniejszychrozważańpoświęconychobecnejdynamiceprzeobrażeńglo-
balnejarchitekturybezpieczeństwa,należyzastanowićsię,zjakiegorodzajuzjawi-
skami,napodstawiektórychmożemyantycypowaćjejkształt,światmaobecniedo
czynienia.JakzauważaBogusławBarnaszewski,dokonaćtegomożnapoprzezana-
lizęczynnikówendogennych(ndeterminant”),przesłanek(nstymulatorów”)oraz
Kształtglobalnejarchitekturybezpieczeństwajestimplikacjąprzeobrażeń
cywilizacyjnych.Teodwieczniebyłydeterminowanetzw.megatrendami.Jakopo-
siadającekluczoweznaczeniedlafunkcjonowaniasystemowejrzeczywistościXXI
wiekuwskazujesię:ogólnocywilizacyjnedochodzeniendościany”weksploatacji
87VideZ.Brzeziński,Wielkaszachownica,przeł.T.Wyżyński,Warszawa1999.
88L.Sykulski,Geopolityka.Słownikterminologiczny,Warszawa2009,passim.
89B.Barnaszewski,Źródłakryzysówikonfliktów.Czynnikiendogenneiegzogennewarunku-
jącekryzysyorazkonfliktywrelacjachspołecznychipolitycznychwspółczesnegoświata,Toruń
2011,s.13.
–53–
