Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia w prawie autorskim

Dorota Sokołowska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-232-3864-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

412

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Sokołowska, Dorota. Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia w prawie autorskim. Red. . Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2021, 412 s. ISBN 978-83-232-3864-5

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Sokołowska, D.

T1 Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia w prawie autorskim

PB Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

PP Poznań

YR 2021

SN 978-83-232-3864-5

Bibliografia BibTex:

@Book{ 253298, author = "Sokołowska, Dorota", editor = "", title = "Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia w prawie autorskim", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza", year = "2021", address = "Poznań", isbn = "978-83-232-3864-5" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Sokołowska, Dorota

ED -

TI - Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia w prawie autorskim

PB - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

CY - Poznań

PY - 2021

SN - 978-83-232-3864-5

ER -

Netografia (standard APA):

Sokołowska, Dorota. Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia w prawie autorskim [baza danych online] Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2021 [dostęp: 01 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/roszczenie-o-zaplate-wielokrotnosci-stosownego-wynagrodzenia-w-prawie-dorota-sokolowska-253298.

prawo autorskie, autorskie prawa majątkowe, ochrona autorskich praw majątkowych

Publikacja podejmuje zagadnienia z dziedziny prawa autorskiego dotychczas nieopisane w ujęciu monograficznym. Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia z tytułu naruszenia autorskich praw majątkowych, uregulowane w art. 79 ust. ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-232-3864-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

412

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów16
Wstęp20
Rozdział pierwszy. Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia na tle polskiego prawa prywatnego23
1. Wprowadzenie23
2. Geneza art. 79 pr. aut25
3. Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia w ustawie o pr. aut. od dnia 23 maja 1994 r. do dnia 20 czerwca 2007 r32
4. Treść art. 79 pr. aut. od dnia 20 czerwca 2007 r. jako skutek implementacji dyrektywy 2004/48/WE34
5. Próby zaskarżania roszczenia o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia z art. 79 pr. aut. do 2015 r42
5.1. Skarga konstytucyjna z dnia 10 listopada 2005 r42
5.2. Inicjatywa Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 3 kwietnia 2012 r43
5.3. Inicjatywy Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej z lat 2011-201444
6. Próby zaskarżania roszczenia o zapłatę dwukrotności stosownego wynagrodzenia z art. 79 pr. aut. od 2016 r46
Rozdział drugi. Inne polskie przepisy regulujące odszkodowanie o charakterze „ryczałtowym”49
1. Wprowadzenie49
2. Odszkodowania „ryczałtowe” z obszaru prawa własności intelektualnej50
2.1. Ustawa o ochronie baz danych50
2.2. Prawo własności przemysłowej52
2.3. Ustawa o ochronie prawnej odmian roślin55
2.4. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji56
3. Odsetki za opóźnienie z art. 481 § 1 kodeksu cywilnego61
4. Inne wybrane ustawowe odszkodowania o charakterze „ryczałtowym”72
4.1. Odszkodowanie z art. 423 § 2 zdanie 1 kodeksu spółek handlowych72
4.2. Odszkodowanie z art. 58 kodeksu pracy79
4.3. Odszkodowanie z ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta84
4.4. Odszkodowanie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych należne ubezpieczonym89
4.5. Odszkodowanie z tytułu wypadku lub choroby w związku ze służbą90
4.6. Odszkodowanie wynikające z naruszenia stabilizacji zatrudnienia członków związku zawodowego92
4.7. Roszczenia pieniężne w postępowaniu grupowym93
5. Wnioski94
Rozdział trzeci. Odszkodowanie „ryczałtowe” w prawie autorskim państw europejskich102
1. Wprowadzenie102
2. Tabela porównawcza ustaw 47 państw103
3. Wnioski119
Rozdział czwarty. Stan prawny poprzedzający wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r.122
1. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych122
1.1. Cel ustawy o pr. aut. – ochrona twórcy122
1.2. Prawo autorskie w kontekście prawa własności124
1.3. Prawo autorskie a kwestia dostępu do dóbr kultury133
2. Organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi135
2.1. Organizacja zbiorowego zarządzania w kontekście pojęcia przedsiębiorcy135
2.2. Służebna, a nie monopolistyczna pozycja organizacji zbiorowego zarządzania na tle obowiązującego w 2015 r. art. 106 ust. 2 pr. aut139
3. Sytuacja prawna operatora sieci kablowej141
3.1. Ustawa o radiofonii i telewizji141
3.1.1. Artykuł 43 urtv141
3.1.2. Artykuł 43a urtv146
3.1.3. Artykuł 43 i art. 43a urtv w świetle ustawy o prawie autorskim148
3.2. Artykuł 211 pr. aut. – zawarcie umowy jako bezwzględny obowiązek operatora sieci kablowej149
4. Roszczenie o zapłatę odszkodowania ryczałtowego z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut151
4.1. Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia – kompetencja, a nie nakaz151
4.2. Roszczenie o naprawienie wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a) pr. aut153
4.3. Pojmowanie „stosownego wynagrodzenia” w rozumieniu art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. na dzień 23 czerwca 2015 r155
4.4. Kalkulacja stosownego wynagrodzenia z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut156
4.5. Ocena celowości art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut160
5. Wybrane orzecznictwo mające znaczenie przy ocenie słuszności skargi konstytucyjnej rozpatrywanej przez Trybunał Konstytucyjny w dniu 23 czerwca 2015 r161
6. Stanowisko doktryny na dzień poprzedzający wydanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r168
6.1. Zarzut naruszenia spójności systemowej przez art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut169
6.2. Zasięg roszczenia o odszkodowanie z art. 79 pr. aut171
6.3. Zarzuty odnośnie do roszczenia o zasądzenie trzykrotności stosownego wynagrodzenia174
6.3.1. Niezgodność roszczenia z dyrektywą 2004/48/WE174
1. Skarga konstytucyjna z dnia 13 stycznia 2014 r188
6.3.2. Zarzut niezgodności odszkodowania ryczałtowego z modelem odpowiedzialności odszkodowawczej w polskim prawie cywilnym Rozdział piąty. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. 188
1.1. Stan faktyczny189
1.2. Zarzuty skargi konstytucyjnej191
2. Stanowiska przedstawione w sprawie194
2.1. Stanowiska Rzecznika Praw Obywatelskich194
2.1.1. Pismo z dnia 20 listopada 2014 r194
2.1.2. Pismo z dnia 3 czerwca 2015 r198
2.2. Stanowisko Prokuratora Generalnego200
2.3. Stanowisko Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej205
3. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego209
3.1. Doktrynalna ocena sposobu implementacji dyrektywy 2004/48/WE209
3.1.1. Kontynentalne ujęcie funkcji odszkodowania – problem odszkodowań karnych (punitive damages)209
3.1.2. Dyskusja związana z wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego zakwestionowanej regulacji211
3.1.3. Wątpliwości odnoszące się do zaskarżonej regulacji, zgłaszane na etapie postępowania legislacyjnego214
3.2. Kontekst normatywny zakwestionowanego roszczenia – ochrona uprawnionego z tytułu autorskich praw majątkowych na gruncie prawa autorskiego217
3.2.1. Wprowadzenie217
3.2.2. Ratio legis zakwestionowanego roszczenia i jego specyfika217
3.2.3. Organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi jako „uprawniony” w rozumieniu art. 79 ust. 1 pr. aut219
3.2.4. Legitymacja bierna w sporach związanych z naruszeniem autorskich praw majątkowych221
3.2.5. Instytucjonalizacja ochrony majątkowych praw autorskich222
3.3. Charakterystyka rozwiązania zawartego w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. w świetle poglądów doktryny prawa autorskiego223
3.3.1. Krytyczne stanowisko doktryny223
3.3.2. Potrzeba uwzględnienia kontekstu normatywnego art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a) pr. aut223
3.3.3. Przesłanki roszczeń zawartych w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut224
3.3.4. Pojęcie „stosownego wynagrodzenia”225
3.3.5. Specyfika roszczenia zawartego w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut228
3.4. Specyfika rozpatrywanej skargi konstytucyjnej (operator kablowy jako podmiot zobowiązany do reemisji określonych programów audiowizualnych)229
3.5. Problem konstytucyjny231
3.5.1. Autorskie prawa majątkowe jako przedmiot ochrony art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji232
3.5.2. Prawo do ochrony własności oraz prawo do ochrony innych praw majątkowych jako gwarancja wolności majątkowej233
3.6. Zarzut naruszenia prawa do równej ochrony w zakresie własności i innych praw majątkowych (art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 oraz w zw. z art. 2 Konstytucji)235
3.7. Zarzut naruszenia art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 31 ust. 3 i w zw. z art. 2 Konstytucji236
3.7.1. Rekonstrukcja zarzutu skarżącej236
3.7.2. Rozpatrzenie zarzutu237
3.7.3. Dopuszczalność przeprowadzenia oceny zgodności art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. (trzykrotność stosownego wynagrodzenia) z art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 31 ust. 3 w zw. z art. 2 Konstytucji239
3.7.3.1. Gwarancja równej ochrony prawnej własności i innych praw majątkowych a zasada równości239
3.7.3.2. Zasada równości stron stosunku cywilnoprawnego z perspektywy gwarancji konstytucyjnych241
3.7.3.3. Zakres swobody ustawodawcy242
3.7.4. Test proporcjonalności244
3.7.4.1. Zakres testu proporcjonalności244
3.7.4.2. Kwestia skuteczności regulacji245
3.7.4.3. Kwestia niezbędności ochrony246
3.7.4.4. Kwestia proporcji247
Rozdział szósty. Stan prawny bezpośrednio po wydaniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r.252
1. Wprowadzenie252
2. Oddziaływanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. na prawo własności intelektualnej253
3. Charakter prawny wyroku TK z dnia 23 czerwca 2015 r254
4. Sądowa kontrola konstytucyjności przepisów255
4.1. Model domniemania konstytucyjności przepisów256
4.2. Model rozproszonej kontroli konstytucyjności przepisów257
4.3. Konstytucyjność rozporządzeń259
5. Koncepcje odnośnie do oddziaływania de lege lata wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. na brzmienie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut260
5.1. Uniwersalny charakter roszczenia o zapłatę dwukrotności stosownego wynagrodzenia260
5.2. Powrót do brzmienia art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. w wersji sprzed nowelizacji z 2007 r. (wyrok Trybunału Konstytucyjnego jako orzeczenie „reanimacyjne”)261
6. Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. dla wyroków zasądzających trzykrotność stosownego wynagrodzenia na tle instytucji wznowienia postępowania266
6.1. Możliwość i zakres wznowienia postępowania266
6.2. Przypadki wznowienia postępowania268
6.2.1. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 listopada 2018 r269
6.2.2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 15 lutego 2016 r275
7. Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego dla postępowań sądowych prowadzonych w 2015 r276
8. Przyszłość ustawy o prawie autorskim w sferze objętej wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego: nowelizacja czy zachowanie status quo279
9. Inne przepisy ustawy o prawie autorskim obowiązujące w 2015 r. w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego280
10. Wnioski282
Rozdział siódmy. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 25 stycznia 2017 r. i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2017 r. 285
1. Wprowadzenie285
2. Pytanie prejudycjalne Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2015 r286
3. Stan faktyczny poprzedzający pytanie prejudycjalne287
4. Stan prawny powiązany z pytaniem prejudycjalnym w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r292
5. Opinia Rzecznika Generalnego z dnia 24 listopada 2016 r295
6. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 25 stycznia 2017 r298
7. Bezpośredni wpływ wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 25 stycznia 2017 r. na polskie orzecznictwo302
8. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2017 r306
Rozdział ósmy. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 listopada 2019 r. 311
1. Wprowadzenie311
2. Pytanie prawne Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2019 r314
2.1. Stan faktyczny314
2.2. Treść pytania prawnego316
3. Stanowiska przedstawione w sprawie318
3.1. Stanowisko Prokuratora Generalnego318
3.2. Stanowisko Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej320
4. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 listopada 2019 r322
4.1. Roszczenia odszkodowawcze uregulowane w art. 79 ust. 1 pkt 3 pr. aut322
4.2. Wzorce kontroli zgodności z Konstytucją324
4.3. Ocena zgodności przedmiotu kontroli ze wzorcami kontroli325
4.3.1. Wprowadzenie325
4.3.2. Przesłanka zdatności327
4.3.3. Przesłanka konieczności sensu stricto329
4.3.4. Przesłanka proporcjonalności sensu stricto331
5. Wpływ wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 listopada 2019 r. na polskie orzecznictwo335
Rozdział dziewiąty. Roszczenie o zasądzenie wielokrotności stosownego wynagrodzenia w prawie autorskim de lege lata i de lege ferenda 337
1. Poglądy orzecznictwa i doktryny odnośnie do wykładni art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. na dzień poprzedzający wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 listopada 2019 r337
1.1. Roszczenie o zapłatę dwukrotności stosownego wynagrodzenia nadal przysługuje uprawnionym i można go dochodzić zarówno w przypadku naruszenia zawinionego, jak i niezawinionego337
1.2. Możliwość dochodzenia ryczałtowego odszkodowania na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. jest ograniczona do jednokrotnego stosownego wynagrodzenia345
1.3. Możliwość dochodzenia ryczałtowego odszkodowania na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut., jest ograniczona do jednokrotnego stosownego wynagrodzenia, z uzupełniającym zastosowaniem art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a) pr. aut347
1.4. Roszczenie o zapłatę jakiejkolwiek wielokrotności, w tym dwukrotności stosownego wynagrodzenia, zostało wyeliminowane z ustawy o pr. aut. na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r349
1.5. Roszczenie o zapłatę jakiejkolwiek wielokrotności, w tym dwukrotności stosownego wynagrodzenia, zostało wyeliminowane z ustawy o pr. aut. na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r., a w jego miejsce można domagać się naprawienia szkody na zasadach ogólnych (art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a) pr. aut.), przy czym przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej w tym przypadku określają przepisy kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych (rekwalifikacja)350
1.6. W przypadku naruszenia niezawinionego można żądać ryczałtowego odszkodowania w wysokości dwukrotności wynagrodzenia, a w przypadku zawinionego – pozostaje roszczenie odszkodowawcze dochodzone na zasadach ogólnych352
1.7. Dochodzenie zapłaty trzykrotności stosownego wynagrodzenia jest nadal możliwe, ponieważ utrata mocy art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) in fine pr. aut. w brzmieniu ustalonym nowelizacją z dnia 9 maja 2007 r. spowodowała przywrócenie do systemu prawnego przepisu ustawy o pr. aut. regulującego to roszczenie w brzmieniu sprzed nowelizacji354
2. Wnioski de lege ferenda355
2.1. Propozycje formułowane w doktrynie355
2.2. Problematyka roszczenia o zapłatę „jednokrotności” stosownego wynagrodzenia359
2.3. Możliwość utrzymania w ustawie o pr. aut. roszczenia o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia361
2.4. Kwestia modyfikacji wielkości odszkodowania uregulowanego w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut363
2.4.1. Problematyka miarkowania odszkodowania363
2.4.2. Możliwość modyfikacji wielkości odszkodowania ryczałtowego na tle art. 13 dyrektywy 2004/48/WE371
2.4.3. Możliwości związane z zakazem orzekania ponad żądanie375
Zakończenie377
Bibliografia380
Źródła380
1. Akty normatywne prawa polskiego380
2. Akty normatywne prawa międzynarodowego publicznego383
3. Akty normatywne Unii Europejskiej384
4. Europejskie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych384
5. Inne europejskie akty normatywne386
6. Orzecznictwo387
6.1. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości387
6.2. Orzecznictwo sądów polskich388
6.2.1. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego388
6.2.2. Orzecznictwo Sądu Najwyższego389
6.2.3. Orzecznictwo sądów powszechnych392
6.2.3.1. Orzecznictwo sądów apelacyjnych392
6.2.3.2. Orzecznictwo sądów okręgowych394
Literatura395
6.3. Pozostałe orzecznictwo395
6.2.3.3. Orzecznictwo sądów rejonowych395
Dokumenty i materiały403
Spis tabel409
Summary: Claim for Payment of a Multiple of the Respective Remuneration in Copyright Law410

Wstęp

Ustawaoprawieautorskimiprawachpokrewnychzdnia4lutego1994r.1,

podobniejakpoprzedniepolskieustawyregulująceproblematykęprawautor-

skich,przedewszystkimmazazadaniechronićprawatwórców.Trafnieująłtę

kwestięw1995r.J.Błeszyński,stwierdzając,iżnjednymzfundamentalnychce-

lównowejustawybyłoefektywnezabezpieczeniestronysłabszej,amianowicie

interesówtwórcyjakoczynnikakulturotwórczego,mającegozasadniczeznacze-

niedlazachowaniatożsamości,przyrespektowaniupodstawowychprawrynku,

wtymrównościpodmiotów,sektorówgospodarczychorazswobodyumów”2.

Zresztąjużwprojekcieustawyeksponowanonniebezpieczeństwoprzewagipod-

miotówprofesjonalniezajmującychsiękorzystaniemztwórczościidysponują-

cychznacznąprzewagąorganizacyjnąiekonomiczną”

,conadawałonszczególne

znaczeniefunkcjiochronnejustawyoprawieautorskim,mającejm.in.nacelu

wyrównanieekonomicznejnierównowagistron”3.Wzwiązkuztymwprojekcie

nUwzględnionazostałazasada,żeochronaautorskamaznaczenienietylkodlaob-

rotugospodarczego,aletakżestanowiinstrumentstymulowaniatwórczościoraz

stwarzapodstawędoochronywartościkulturalnych(np.przedzniekształceniami

lubprzywłaszczeniami),chronidziedzictwokulturoweimapoważneznaczenie

wkształtowaniukulturyspołeczeństwa”4.Istotnymelementemrealizacjiwspo-

mnianegocelustałsięsystemochronyprawautorskichwprzypadkuichnarusze-

nia,azwłaszczaautorskichprawmajątkowychuregulowanywart.79pr.aut.Stał

sięonimmanentnymelementemustawy,komplementarnymwzględempozosta-

łychjejprzepisów,jednakżeniewdowolnymkształcie,leczprzyjętymwramach

tegoprzepisuwustawiew1994r.Tymczasemwtrakcieobowiązywaniaustawy

1Ustawazdnia4lutego1994r.oprawieautorskimiprawachpokrewnych,tj.:Dz.U.z2019r.,

poz.1231;dalej:pr.aut.

2J.Błeszyński,Wynagrodzenieautorskiewświetleart.70ust.3i5ustawyoprawieautorskimipra-

wachpokrewnych,PUG1995,nr8,s.3.

3Projektustawyoprawieautorskimiprawachpokrewnych,druksejmowynr86zdnia6listopada

1993r.,s.36.

4Tamże,s.37.

WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone

Brak wyników

Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia w prawie autorskim

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra