Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
31
REALIAISYMBOLE
zorów”.TakijestprzecieżsenswychowaniaEmila,takiideałmarea-
lizowaćUmowaspołeczna,aleigospodarkawClarenswNowejHe-
loizie;równieżWyznaniasąpróbąuzyskaniatakiejkomunikacjimiędzy
ludźmi,którawyeliminowałabypozór,austanowiławięźautentycz-
ną.Alejużsamowymienienietychtytułówwykazuje,żejeślinie
mamytuwręczdoczynieniazróżnymiideałamiemancypacji,toich
zgodnośćnienarzucasięwsposóboczywisty,leczwymagadopiero
rekonstrukcjinagruncieinterpretacjiwszystkichgłównychelemen-
tówtreściowychdoktryny.
Wydajesięjednakcelowewstępneniejakowyodrębnieniepewnych
propozycjiczyteżideałów,któresąsprzęgniętezkoncepcjąemancypa-
cjijednostkiodstosunkówwyalienowanych.Chcielibyśmywyodręb-
nićtepropozycjewsposóbschematyzujący,wypreparowaćjeniejako
zżywegoorganizmudoktryny,choćświadomijesteśmyniebezpie-
czeństw,któretegorodzajuzabiegomtowarzyszą.Ryzykowydajesię
jednakgodnepodjęciazdwóchconajmniejwzględów.Możetobyć,
popierwsze,pomocnewdostrzeżeniupodtekstuproblematykialie-
nacyjnejwówczas,gdydanywątekwystępujewsamejtwórczości
JanaJakubawinnymzgołapowiązaniu.Podrugie,wschematach
tychodnajdujemywzalążkuszeregutopiiimistyfikacji,którymiprob-
lematykaalienacjiobrosławpierwszejpołowieXIXwieku,gdyzro-
biłakarierę,azktórychpewnezachowałyżywotnośćpodziśdzień.
Wątki,którepotem,wXIXwiekuzautonomizująsię,tuwystępują
wewzajemnymzazębieniu,choćnietakklarownejakpółwiekupóź-
niej,mimożemniejuteoretycznione.Abstrahujemyprzytymodtego,
czyiwjakimstopniuposzczególnepropozycjeemancypacjisamepeł-
niąfunkcjemitologizująceistwarzającideologicznepozorywykro-
czeniapozaistniejącystanrzeczy,stająsię–zkolei–formąszczegól-
negotypuwyobcowaniaideologiiiideologówwobecrealnegoruchu
rzeczywistościspołecznej.Chodzinamjedynieonakreśleniepewnych
tematówantropologiifilozoficznej,którepojawiająsięwniejwrazzwłą-
czeniemproblematykialienacjidoobrazuosobowościiświata.
Występujewięc,przedewszystkim,sygnalizowanyjużtematau-
tentycznościprzeciwstawionejpozorowi.Niejednoznaczność
iogólnikowośćtegowątkupozwalagozapełniaćjakworekbezdna
niejednorodnymiisprzecznymitreściamiiodczuciami.Toteżsens
wkładanywpostulatDistnieniaautentycznego”dajesięzregułyod-
czytaćnietylkozpozytywnychcharakterystykDautentyczności”,lecz
zcharakterystykiokreślonychformegzystencjispołecznejlubinsty-
tucjispołecznychjakowyobcowanychireprezentującychświatpo-
zoru.NiekiedyprzytymDistnienieautentyczne”symbolizujetylkopo-
