Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Równowagaciałaczłowieka.Ćwiczenia
dynamikiNewtona,odnosisiędowzajemnegooddziaływaniamiędzykomponentem
dynamicznym(wartościąsiły)akinematycznym(pozycją,prędkością,przyspiesze-
niem).Siłatarcia(siłaścinania)pochodzinp.odtarciaobuwiaopodłożeijestwy-
nikiemzłożeniadwóchpoziomychskładowychsiłyreakcjipodłoża.Opórpowietrza
lubwodytoformaoporu,którawywołujedwarodzajeefektów:siłęwleczenia,dzia-
łającąwkierunkuprzeciwnymdoruchuciała,orazsiłępodnoszenia.
Zgodniezprawamifizykinieistniejeaniabsolutnystanruchu,aniabsolutnystan
spoczynku.Niemożemypowiedzieć,żewybraneciałoporuszasięlubnie,oilenie
ustalimy,względemczegookreślamyjegopołożenie.Abymówić,żeciałosięporu-
sza,musimyznaleźćdlaniegopunktodniesienia.
Dlaczłowiekakoniecznośćimożliwośćpokonywaniasiłygrawitacjitopodsta-
wowewarunkikształtowaniasięreakcjirównoważnych,nabywaniaświadomości
kierunkuruchuiorientacjiwprzestrzeni.Doświadczeniawprzestrzenikosmicznej
(brakgrawitacji),udowadniająznaczeniegrawitacjidlapodstawowychczynności,
np.pisania(pojawiasiępisanieodprawejdolewej,odwracanieliczbiliter,pismo
lustrzane).Zaburzeniuulegająpoziomaipionowaorientacjaprzestrzenna,której
kształtowaniesięprzypadanawczesnyokresontogenezy.
1.1.2.Funkcjonalneprzyczynyzaburzeńrównowagi
Zaburzeniarównowagiczęstołączymyzzawrotamigłowy,definiowanymijakozłu-
dzenieruchu(zwyklewirowego)otoczenialubwłasnegociała.
Złudzenieniestabilnościpostawyibrakurównowagimożemiećpochodzenie:
strukturalne,czynnościowe(migrena,nadciśnienietętnicze)lubpsychogenne,jak
depresjaczylęk.
Uszkodzeniestrukturalnemożedotyczyć:błędnika(narządprzedsionkowy),jego
unerwienia(nerwprzedsionkowy)iukrwienia,ośrodkówwpniumózgu,korzemó-
zgowej,jądrachprzedsionkowychlubjądrachmóżdżku,atakżenarząduwzrokuoraz
narząduruchu(wdużymuproszczeniu−zaburzeniepropriocepcji).Narządprzed-
sionkowyodgrywanajważniejsząrolęwukładzierównowagi,odbierającinformacje
oruchachgłowypozadziałaniuprzyspieszeńkątowychiliniowych.Wyróżniamy
częśćobwodowąiośrodkowąukładuprzedsionkowego.Granicęstanowiścianapnia
mózguwmiejscuwniknięciawniąnerwuprzedsionkowego.Doczęściobwodowej
zaliczamy:przedsionek,pieńnerwuprzedsionkowego,biegnącywobrębieprzewodu
słuchowegowewnętrznegoikątamostowo-móżdżkowego.Doczęściośrodkowejza-
liczamy:jądratworusiatkowatego,jądraprzedsionkowepniamózgu(górne,boczne,
przyśrodkoweorazdolne),móżdżek,atakżepoleprzedsionkowewkorzemózgowej.
Nadrzędnarolanarząduprzedsionkowegozależyprzedewszystkimoduczest-
nictwawtrzechczynnościachodruchowych:możliwościutrzymaniawzrokunaob-
serwowanymobiekciedziękiodruchomprzedsionkowo-okoruchowym,utrzymania
prawidłowejpostawyciaławczasieruchówgłowądziękiodruchomprzedsionkowo-
-rdzeniowymorazstabilizacjigłowywprzestrzenidziękiodruchomprzedsionko-
wo-szyjnym.Przykładowo:niespodziewany,interesującydźwięklubciekawydla
naszychoczuobrazsprawiają,żeodruchowoodwracamygłowę,narządsłuchuod-
bierabodziecakustyczny,gałkiocznewykonująobrótwoczodołach,amięśnieszyi
