Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
małaszansęnato,byzlikwidowaćgłódizarazy.Cholerawybucha
więcwświecienibydoskonaleprzygotowanymnajejnadejście.
Wświecie,któryznajużinstytucjęszpitala,kwarantanny,który
zaczynamyślećopublicznejiindywidualnejhigienie.Ajednak
wszystko,cowiemynatematgenezysamegopatogenu,isposób,
wjakisięrozprzestrzenia,każeprzypuszczać,żecholeratochoroba
cywilizacyjna,którapojawiasięwścisłymzwiązkuzimperialną
misjąpodporządkowywaniaświata.Niebyłabymożliwabezma-
sowegowylesieniawybrzeżazatokibengalskiej,bezzaludnienia
dzikichobszarów,wkońcubezrozwojumiędzynarodowejsieci
żeglugi,którasprawi,żebakcylzostanierozsianypocałejplanecie.
Niebyławięcmożliwabezmisjicywilizacyjnej,którejpod-
porządkowywanesąnietylkoSundarbany,aletakżepopulacje
wcałejEuropie.Biopolitykęiepidemiełączycoświęcejniżzwykły
zbiegokoliczności.Osiemnastestulecietoczasogromnychwzro-
stówdemograficznych,postępującejurbanizacji,rozkładużycia
wiejskiegozwiązanegozwywłaszczaniemdrobnejwłasnościoraz
prywatyzacjągruntów,lasów,jeziorwcześniejużytkowanych
wspólnie.Totakżenowymodelpolitykimającejnaceluzdyscypli-
nowanienieproduktywnejbiedoty
7
.Zapróbąrozciągnięciapolityki
kwarantannyzdotkniętegochorobąmiastanacałespołeczeństwo
-napiszeMichelFoucault-Ukryjesię[przedewszystkim]strach
przed«zarażeniem»-dżumą,buntem,zbrodnią,włóczęgostwem,
dezercją,przedludźmi,którzypojawiająsięiznikają,żyjąiumie-
rająwnieładzie"8.
7B.Geremek,Świat„operyżebraczej”:obrazwłóczęgówinędzarzywliteraturach
europejskichXV-XVIIwieku,Warszawa1989,s.123.Jużwroku1552londyńscy
mieszczanienapisządowładz:Uprzyczynąnędzyiżebractwabyłopróżniactwo,
azatemśrodkiemzaradczymilekarstwemdlaprzezwyciężeniategożmusi
byćprzeciwieństwo,toznaczypraca"(tamże,s.127).Osprawie,takjak
wosiemnastowiecznychprojektachrozwijanychprzezbraciBenthamów,myśli
sięjużwwiekuszesnastymcałościowo:trzebazacząćoddomówpoprawczych,
dlaniesubordynowanychdzieci(zob.tamże).
8M.Foucault,Nadzorowaćikarać:narodzinywięzienia,przeł.T.Komendant,
Warszawa1998,s.238.
12
