Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Skutkizmianysąodczuwalnenawielupoziomach.Pierwszy,
najłatwiejszydozidentyfikowania,topowstanienowegoterminu:
Podręcznikinatematzdrowiazmieniajątytuły.Wszystkiedotejpory
byłyskupionenaUutrzymaniu"lubUzachowaniu"zdrowia.Terazstająsię
traktatamidotyczącymihigieny[ł].Higienaniejestjużprzymiotnikiem
określającymzdrowie
9
,aleogółemśrodkówiumiejętnościsprzyjających
jegoutrzymaniu.Jesttoodtejporyosobnadziedzinamedycyny,pewien
zbiórwiedzy,anieokreśleniestanufizycznego10.
Aleprzekształceniomulegajątakżepraktyki;zalecasięczęstą
iregularnąwymianęodzieży(zwłaszczabielizny),napopularności
zyskujemydło,wkolejnychdekadachżywnośćzaczynabyćprze-
chowywanawzamkniętychpojemnikach,pojawiająsięchemiczne
metodyoczyszczaniawodyisterylizacjawrzątkiem11.Jużwlatach
czterdziestychXVIIIwiekufrancuskiemiastawprowadzająpolity-
kęhigienypublicznej.Cosięnaniąskłada?Wynalazekcmentarza,
usytuowanegoodtejporypozacentrummiastaizindywidualnymi
grobami
12
.Naprzedmieściachlądujątakżerzeźnie.Wkońcuzburzo-
nazostajeczęśćkamienic-wedlezapewnieńówczesnejnaukima
tostworzyćkorytarzenapowietrzającemiastoilikwidującewpływ
9Hygeinostopogreckutylecozdrowy.
10G.Vigarello,Historiaczystościibrudu:higienaciałaodczasówśredniowiecza,
przeł.B.Szwarcman-Czarnota,Warszawa2012,s.208.
11B.Fantini,Lastoriadelleepidemie,lepolitichesanitarieelasfidadellemalattie
emergenti,UL’idomeneo"2014,nr17,s.10.
12Natematzastąpieniazbiorowychossuariównowoczesnymicmentarzami
napiszeFoucault:UCzęstouważamy,żewspółczesnykultzmarłychpochodzi
zchrześcijaństwa.Niepodzielamtejopinii.Wteologiichrześcijańskiejniema
nic,cozmuszałobywiernychdoposzanowaniazwłokjakotakich.Wszechmocny
chrześcijańskiBógmożewskrzeszaćumarłych,nawetjeślizostanąwymieszani
wszyscyrazemwkostnicy.Indywidualizacjazwłok,trumnyigrobupojawiasiępod
koniecXVIIIwiekuniezprzyczynteologiczno-religijnychzwiązanychzszacunkiem
dlatych,którzyodeszli,aleraczejzpowodówpolityczno-sanitarnychzwiązanych
zszacunkiemdlażywych.Abychronićciałaprzedszkodliwymwpływemzwłok,
teostatniemusząbyćrejestrowanerówniestaranniejaktepierwsze-ajeślito
tylkomożliwe,nawetbardziej".M.Foucault,Lanaissancedelamédecinesociale,
w:tegoż,DitsetÉcrits,1954-1988.TomeIII:1976-1979,Paris1994,s.47.
HYDRAPATOgENóW
13
