Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
BogumiłGrott
wpodstawowychtekstachideologicznychówczesnegoobozunarodowego.nDemoli-
beralizm”stałsięwięcwtymśrodowiskujednymzgłównychwrogówimiałzostać
zastąpionyprzyszłościowąwizjąstosunkównneomediewalnych”czerpiącychnatchnie-
niezepokichrześcijańskiegośredniowiecza.Wizjatamiałacharaktertradycjonali-
styczno-katolicki,anawetifundamentalistyczny(Motak2002:57).Mówionooncywi-
lizacjiłacińskiej”lubnrzymskiej”.Nacjonalizmpolskizostałwniąwpisanyisprowa-
dzonydorolijejlokalnejmutacji.Ulokowawszysięodsamychpoczątkówswego
istnieniapostroniewrogówliberalizmu2,wrazzekspansjąporoku1989wPolscetego
ostatniegonacjonalizmznalazłsiępodobstrzałemskrajnychzwolennikówliberalizmu.
Ponadto,corównieżzauważaJackowski,główniluminarzenaszegoliberalizmumają
wizjęświatabliskąnpostkomunistycznejmentalności”(Jackowski1993:151).Tego
zdania,jakzobaczymyponiżej,sąrównieżiinnikomentatorzywspółczesnejrzeczywi-
stościpolskiej.Wizjatakształtujenastrojeniesprzyjającechłodnymrozważaniom
owielusprawachzwiązanychznowsząhistoriąiteraźniejszością.Wśródnichnacjona-
lizmzajmujejednozgłównychmiejsc.Nawykimyślowezpoprzedniejepokiwzmoc-
nionepierwiastkamiskrajnegoliberalizmu,któresugerujądalekoposunięterelatywizo-
wanie,anawetzaprzeczaniewartościnarodu3iojczyznyorazpatriotyzmu4,sprawiają,
żenacjonalizm,jegoideeiwartościorazrealizującejeorganizacjepolitycznespotykają
sięzeszczególnąkrytykąniezależnieodichrzeczywistychkwalifikacjietycznych.Nie
przyjmujesiędowiadomościfaktuwielkiegozróżnicowanianacjonalizmów,których
poszczególneodmianyczęstoodwołująsiędocałkiemodrębnych,anawetisprzecz-
nychwstosunkudosiebiezałożeńaksjologicznych.Wtakiejatmosferzeswobodny
dyskursnaukowydotyczącynacjonalizmówjesttrudny.Sztandarowymprzykładem
możetubyćwypracowanaprzezkomunistówinadaljeszczekolportowananaróżnych
płaszczyznachżyciaspołecznegoopiniaoNarodowychSiłachZbrojnych.
OddajmyterazgłosBohdanowiUrbankowskiemu5,autorowiznakomitejdema-
skatorskiejksiążkiCzerwonamsza,czyliuśmiechStalina,poświęconejzwalczaniu
2Zob.AnetaDawidowicz,Liberalizmjakozagrożenienaroduwpoglądachwczesnejendecji-artykuł
wniniejszymtomie(s.95-106).
3Np.dlaprof.MagdalenyŚrody,jaktooświadczyławjednymzwywiadówtelewizyjnych:nsłowo
naródbrzmipodejrzanie”.
4Por.T.Żurakowski,Patriotyzmjestjakrasizm,nGazetaWyborcza”z17sierpnia2008r.Wielein-
nychwypowiedzi,któremożnaznaleźćwtejgazecie,równieżmacharaktersprzecznyzpolskiminteresem
narodowym.DobrymprzykłademmożebyćbardzoobszernyartykułpoświęconyInstytutowiZachodnie-
muwPoznaniuijegodyrektorowiprof.ZygmuntowiWojciechowskiemu(MagdalenaGrochowska,2005.
Dlaswoichpobudką,dlawrogówprzestrogą,nGazetaWyborcza”,(1)8.01.2005,nr6,(2)15.01.2005,
nr12,(3)22.01.2005,nr18,(4)29.01.2005,nr24),będącytakżerefleksjąosnutąwokółksiążkiniemiec-
kiegohistorykaMarkusaKrzoskipt.FüreinPolenanOderrundOstsee:ZygmuntWojciechowski(1900-
1955)alsHistorikerundPublizist(2003);AdamWertyńskijużwroku1992(nŁad’nr16)zauważył:nWe
wszystkichspornychkwestiachpolsko-obcychAdamMichniksumitujesięzaPolaków,bierzestronęob-
cych,nieważysprawobiektywnie,polskiedobrojestzawszeczemuśpodporządkowane.Wtymczasie
nawetjegozagranicznirozmówcy,zpełnymiustamiprzyjaźni,mająnauwadzeinteresyswegokraju(co
jestichobowiązkiem).Michniktegoobowiązkuniespełnia”.
5BohdanUrbankowskijesthistorykiemiliteraturoznawcą.Jegoksiążkapt.Czerwonamsza,czyli
uśmiechStalina,dwukrotniewydana,będącawpołowielatdziewięćdziesiątymbestsellerem,stanowisyn-
