Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Rozwójjakoprzedmiotbadańnaukowych
Wobecwydłużeniasiętrwaniażycialudzkiegowrazzrozwojemochronyzdrowia,
zdobyczysocjalnych,racjonalnegożywieniarozwijasięwszybkimtempiedziałbadań
dotyczącychstarości.Gerontologiazajmujesięprocesamiinwolucyjnymi,któresątakże
przejawamirozwoju-wdanymprzypadkuocharakterzeregresywnym.
Odpowiedniodotychdwóchdziałówauksologii,wmedycyniewyodrębnionezosta-
łydziałyzajmującesięzapobieganiemileczeniemchoróbdzieci-jesttopediatriaoraz
profilaktykąstarościileczeniemchoróbwtymwieku-jesttogeriatria.Tewłaśniedwa
działymedycynystymulowałyszybkirozwójbadańnaukowychwdziedzinieauksologii
zjednejstrony,agerontologiizdrugiej.Profilaktykadorosłychtoprzedewszystkim
właściwaopiekalekarskanaddzieckiem.Zmniejszenienakładównaopiekęnadniedo-
łężnymiosobamiwwiekusenioralnymmożeprzynieśćwłaściwaopiekalekarskawcałym
poprzednimjegożyciu.Wreszciezapobieganiestanomchorobowymjesttymskutecz-
niejsze,imwewcześniejszymwiekuzostajepodjęte.Wtymjednakcelukoniecznejest
prowadzeniebadańnadprawidłowymprzebiegiemrozwoju-wiedząc,cojestprawidło-
wością,możnawnioskowaćopojawieniusięzaburzeńilikwidującprzyczyny,leczyć
chorobęijejskutkiupośledzającedziałanieorganizmunaprzyszłość.
Podsumowanie
Wrozdzialetymomówiliśmyprzesłankidonaukowychbadańprocesurozwojubiolo-
gicznegoczłowieka.Wymieniliśmyszeregdyscyplinnaukowych,którezajmująsięwy-
jaśnianiemnaturyimechanizmówprocesówrozwojowychczłowieka,m.in.:antropolo-
gię,biologięiekologię,genetykę,auksologięigerontologię,dlaktórychspoiwemjest
ewolucjonizm.
Postępwnaucesprawił,żepragniemywiedziećwięcejidogłębniejzbadaćinteresu-
jącenaszjawisko,czywyjaśnićmechanizmokreślonegoprocesu.Naniektórezzada-
wanychpytańniesposóbodpowiedziećwramachjednejdyscypliny.Corazczęściej
podejmujesiębadania,któreprzekraczajągranicedyscyplin,wówczasbadaczełącząsię
wzespoływielodyscyplinarne.Wbadaniachbardziejzaawansowanychmetodologicznie
stosująpodejścietransdyscyplinarne.Podejścietoprzyzwalanaprzekraczaniegranic
dyscyplinnaukowychwkontekściebadanegozagadnieniacelemcałościowego(holistycz-
nego)poznaniaproblemu.Auksologiaczłowieka,zeswoimcałościowymrozumieniem
procesówrozwojowychtakiemożliwościstwarza.
Literaturauzupełniająca
TannerJ.M.AHistoryoftheStudyofHumanGrowth.Cambridge:CambridgeUniversityPress,
1981.
Toksiążkanapisanaprzezpionieraimistrzaauksologii,zktóregopracczerpaliśmywzorce.Jest
kronikąkolejnychszczeblizdobywaniawiedzyowzrastaniuirozwojuczłowiekawjejhistorycznym
ujęciu.Tanneropisujegłówniedokonaniabrytyjskichiamerykańskichbadaczy,alejesttozewszech
miarpouczającalekturaotymjakrodziłasięmyślnaukowa,jakzmieniałysiępytaniabadawczeicoztego
wynikłodlalepszegozrozumieniarozwojuosobniczegoczłowieka.Wartoprzeczytać.
7
