Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nieżdzieciimłodzież.Otyłośćjestnietylkochorobąwystępującąsamodzielnie,alemożeprzyczynić
siędorozwojuwieluinnychschorzeńzwiązanychzotyłością.Wokresiedzieciństwaidojrzewania
bezpośrednieidalszepowikłaniamająswojekonsekwencjewwiekudorosłym[1].OpiniaWHOz
2000r.nadaljestpotwierdzanawróżnychbadaniachnaukowychimówi,iżnajważniejsząprzyczyną
światowejepidemiiotyłościsąspożywanepokarmywysokokaloryczneiwysokotłuszczoweorazich
ilość,jakrównieżsiedzącytrybżyciaigeny[2].Otyłośćudzieciimłodzieżywpływanaichzdrowie
fizyczneipsychiczne.Początekrozwojuotyłościdziecięcejzaczynasięjużwżyciupłodowym,w
którymkształtujesięmasaciaładziecka[3].Informacjeootyłościuzyskanewdzieciństwieimłodości
takiejaknadmiarmasyciała,inaczejnadwagajestokreślanajakowstępdootyłościwwiekudorosłym
[4].Naetapienadwagijużpojawiająsiępierwszealarmującesymptomy,aniediagnozowaneiniele-
czonedoprowadzajądopoważnychschorzeń.Niektóreztychgroźnychchoróbsąnieodwracalne[5].
Jednązprzyczynotyłościjestodziedziczeniepewnychpredyspozycjibiochemicznych,skłonnoścido
magazynowaniatkankitłuszczowej,obniżonejprzemianymateriiczytermoregulacji.Człowiekdzie-
dziczyteżpreferencjeżywieniowe,smakowe,sposóbżywieniaispożywaniapokarmów[6].Czynniki
środowiskowemająrównieważnywpływnapowstawanieotyłości,zaliczasiędonichpewneskłado-
wetakiejak:nieprawidłowenawykiżywieniowerodziców,brakwspólnychposiłkówrodzinnych,źle
zbilansowanadieta-żywnośćwysokoprzetworzonaiwysokokaloryczna,niskiespożyciewarzyw
iowoców,opuszczanieposiłków,brakpierwszegośniadania,nieadekwatnewydatkowanieenergii-
niskipoziomlubcałkowitybrakaktywnościfizycznej,siedzącytrybżycia,równieżzbytkrótkisen.
Środowisko,którekształtujedzieckojestzłożonezrodziny,środowiskalokalnego,szkoły,rówieśni-
ków,mediów,reklam[7].Czynnikspołeczno-kulturowytoteżstatuszawodowyipoziomwykształ-
ceniarodziców,kulturowo-wyznaniowezwyczajeirolarodziny.Socjoekonomicznasytuacjarodziny
możebyćjednymzdeterminantówpowstawaniaotyłościudzieci.Łatwadostępnośćżywnościpoza
domemuwarunkowanajestprzezczynnikspołeczny[8].Otyłośćwiekudziecięcegotoproblem,nie
tylkoestetyczny,alewielezaburzeńzdrowotnychpowiązanychzesobą,któreutrwaloneinieleczone
mogąbyćprzyczynągroźnychchorób,anawetśmierci.Kosztyponiesioneztytułuleczeniapowikłań
zrokunarokwzrastają,takjakotyłośćjestproblememrosnącym.Całkowitynakładfinansowyna
opiekęmedycznąnadchorymizotyłościątworząkosztybezpośrednie(wizytyuróżnychlekarzyspe-
cjalistów,pobytileczenieszpitalneiambulatoryjneoraznakładyponiesionenalekinp.insulina).
Kosztypośredniesądużowyższe(kosztywcześniejszychrentiemerytur,zwolnieńiczasowejnieo-
becnościwpracy,opiekidomowejświadczonejprzezosobyspokrewnione)[9].
Cel
Celempracyjestokreślenierolipielęgniarkiwobecczynnikówryzyka,któremająwpływna
otyłośćpodkątemzagrożeńzdrowiaiżycia.
Analizującdanewoparciuoliteraturęidoświadczeniezawodowesformułowanoproblemy
szczegółowe:
1.Jakiemetodypozyskiwaniainformacjinatematzagrożeńzwiązanychzotyłościąstosujepielę-
gniarkaśrodowiskanauczaniaiwychowania?
2.Jakwyglądawspółpracapielęgniarkizrodzicami,nauczycielamiwychowaniafizycznegowza-
kresiekontroliiopiekinaduczniamizotyłością?
3.Naktórympoziomienauczania(szkołapodstawowa,gimnazjum,szkołaponadgimnazjalna)bada-
niaprzesiewowemająnajwiększeznaczeniewdiagnozowaniuotyłościzperspektywypielęgniar-
kiśrodowiskanauczaniaiwychowania?
4.Czywedługpielęgniarkiśrodowiskanauczaniaiwychowaniaotyłośćjakochorobacywilizacyjna
mawymiarglobalny?
5.Jakienajczęściejprzyczynysprzyjająwystępowaniuotyłościuuczniów?
6.Jakiemetodyprofilaktykistosujepielęgniarkaśrodowiskanauczaniaiwychowaniawzapobiega-
niuotyłości?
Materiałimetoda
Wbadaniuwykorzystanometodęsondażudiagnostycznego,jakotechnikębadawczązastoso-
wanoankietęautorstwawłasnego.Narzędziembadawczymbyłkwestionariuszankiety.Wynikibadań
statystycznychprzeprowadzonychna100przypadkowowybranychrespondentachzostałyprzedsta-
wionezapomocąśrednicharytmetycznychiśrednichbłędówstandardowych(SEM).Analizazmianw
czasiezostaławykonanaprzyużyciuanalizywariancjiANOVApopartejtestempost-hocTukey’a
13
