Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jednostkowychrozróżnieniepomiędzyprawamiobywatelskimiiprawamiczło-
wiekastraciłonaznaczeniu.Wliteraturzejużdawnowskazano,żepojęcienpraw
obywatelskich”używanejestczęstozamienniezokreśleniamiprawaczłowieka,
prawapodstawowe,prawakonstytucyjne1.Jednakżepomimozacieraniaróżnic
międzywskazanymipojęciami,każdeznichposiadawłaściwesobiecechyisto-
towe.Wzwiązkuzpowyższymnprawaobywatelskie”wpierwotnymtegosłowa
znaczeniutozespółprawprzyznanychjednostceprzezporządekprawnydane-
gopaństwawoparciuokryteriumobywatelstwa.Odprawobywatelskichipraw
obywatelinależyodróżnićpojęcienwolnościobywatelskiej”jakokategoriipraw
podstawowych,służącychzapewnieniuobywatelomsferywolnejodingerencji
państwa(sferyprywatności)orazobszarunieskrępowanychdziałańspołecznych
ipolitycznych2.Nagruncieprawaadministracyjnegoanalogiędokonstytucyj-
nychprawiobowiązkówobywatelistanowiąnrozdzielneiprzeciwważnepojęcia
uprawnieńiobowiązku”3.Biorącpoduwagęuprawnienieobywatelaorganad-
ministracyjnystosowniedookolicznościwskazanychprzezustawęmaobowią-
zekzapewnićrealizacjętegouprawnieniaprawemokreślonym.Nieoznaczato
jednakobowiązkuświadczenianpomyślanegojakodziałanieekwiwalentnewo-
becuprawnieniaobywatela”4.Jeślinatomiastmówimyoobowiązkupostronie
obywatela,norganadministracjipaństwowejmaobowiązek(anieuprawnienie)
wyznaczaniagranicitreściobowiązkuobywatelaiewentualnieobowiązekwy-
muszaniajegowykonania,awraziegdyobowiązekobywatelapowstajezmocy
prawa,skontrolowaćzakresijakośćspełnieniategoobowiązku”5.
Niniejszamonografia,składającasięzczterechrozdziałów,ukazujerozwój
prawobywatelskichwświetlepolitykipaństwapolskiego.Treścipierwszegoroz-
działuprzybliżająuwarunkowaniahistoryczne,polityczne,społeczneiinstytu-
cjonalnepodjętegozagadnienia.Rozważaniarozdziałudrugiegoobejmujązagad-
nieniazwiązanezoddziaływaniemczłonkostwaPolskiwUEnastatusjednostki
wpaństwiepolskim.Trzeciiczwartyrozdziałodnosisiędoinstytucjiiregulacji
polskiegosystemuprawnegowpodjętymzakresie.
Książkajestwynikiemkontynuacjibadańautorkinadstatusemobywateli
icudzoziemcówwPolsce.Obecnie,zważywszynadoniosłośćproblemu,kon-
centrujesięjednaknaukazaniuewolucjiprawobywatelskichwPolscewświe-
tlezachodzącychprocesówostatnichbliskotrzydziestulat,zapoczątkowanych
1
W.Zakrzewski,Podstawowewolności,prawaiobowiązkiczłowiekaiobywatela,[w:]Polskie
prawokonstytucyjne,W.Skrzydło(red.),wydanieczwarte,OficynaWydawniczaVerba,Lublin
2
2006,s.155.
Ibidem,s.156.
3
J.Boć(red.),Prawoadministracyjne,wydanietrzynaste,poprawione,KoloniaLimited,Wro-
4
5
cław2010,s.442.
Ibidem.
Ibidem.
11
Wstęp