Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
TADEUSZPALECZNY
psychicznego,niepokoju,zagrożenia,ludzieodzyskująpoczuciepodmiotowości.Nowe
ruchyspołeczneprzybierająpostaćspontanicznych,oddolnychformbrakuposłuszeń-
stwaobywatelskiego,zdrugiejstronyzaśstanowiąwyrazspołecznejprzynależności
iodpowiedzialności.
Globalizacjajestzłożonymzespołemzjawisk,wyznaczającymprzestrzeńseman-
tyczną,intelektualną,ideologicznąiduchową,wktórejruchyspołecznestająsięnie-
odłącznymizyskującymnaznaczeniuelementempejzażuspołecznegoikulturowego.
Noweruchyspołeczneprzyjmująróżneformy,łączyjejednakmotywacjaorazorien-
tacjaliderówiczłonków,zmierzającadospołecznejmobilizacjiludziwceluzapo-
bieganianegatywnymskutkomprzemian.Globalizacjajestpunktemodniesienia,ale
irwącymstrumieniemprzemian,któryporywazasobąludzipodążającychwkierunku
postępuiprzyszłości,leczzagubionychwdotychczasowychsieciachrelacjizarówno
interpersonalnych,jakimiędzygrupowych.Poszukiwanieodpowiedzinawyzwania
ponowoczesności,twórczaigniewnareakcjanazagrożeniawłasnejprzynależności
itożsamości,łączyludziwwieluróżnegorodzajuinicjatywach,którychgłównąprzy-
czynąsprawcząjestchęćzachowaniakontrolinadwłasnymżyciem,prawemdowłas-
nychwyborów.
Noweruchyspołecznemającorazbardziejcharakterpolityczny,konkurujązpar-
tiamipolitycznymiomiejscewsystemachwładzy,zmieniająobliczeświata.Przestają
byćelementemegzotyki,folkloruspołecznegoipolitycznegowlokalnych,regional-
nychczykrajowychukładach,stającsięelementemświatowychwidowiskmedialnych,
globalnychwydarzeńwrodzajuforówiszczytówprzywódców,międzynarodowych
konferencjiizjazdów.
Jakiesąwarunki„zewnętrzne”,cechytegostrumieniarzeczywistości,wktórym
zanurzonesąnoweruchyspołeczne,starającsięporuszaćzgodniezprawamiżycia
społecznego,choćnajczęściej„podprąd”głównegonurtuglobalizacyjnego?Najwy-
bitniejsidiagności,interpretatorzyikrytycyglobalizacjiiponowoczesnościpodająsze-
regparametrówikryteriów,któryminowarzeczywistośćspołecznamasięcechować1.
Indekscechtejprzestrzenispołecznej,któranastępujepofazienarodowej,cechuje
rozwinięte,demokratycznespołeczeństwazkręgupółnocno-zachodnioatlantyckiego
ijestrozległy.Odnosisiędozjawisk:
(1)Przemianwięzispołecznej.Przemianyteinterpretowanesączęstojakonegatyw-
ne,niekorzystne,szkodliwedlapsychikiifunkcjonowaniajednostkiwspołeczeństwie.
Szerokorozumianeprzekształceniawięziprowadządorozpaduwspólnot,zjawiska
wykorzenienia,utratypoczuciaprzynależnościkulturowej,przelotności,tymczaso-
wościzwiązkówzinnymiludźmiimiejscami,nadmiernegoprzypisaniadorzeczy,
nietrwałościichwiejnościrelacjiprywatnychipublicznych,ryzyka,niepewności,nie-
stabilnościwymogówizarazemwarunków,wjakichżyjąifunkcjonująjednostki.Więź
1
ZygmuntBauman,Etykapostmodernistyczna,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1996;
UlrichBeck,Społeczeństworyzyka.Wdrodzedoinnejnowoczesności,WydawnictwoNaukowe
Scholar,Warszawa2002;ManuelCastells,Siłatożsamości,WydawnictwoNaukowePWN,War-
szawa2009;AnthonyGiddens,Nowoczesnośćitożsamość.„Ja”ispołeczeństwowepocepóźnej
nowoczesności,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2001;ImmanuelWallerstein,Analiza
systemów-światów.Wprowadzenie,WydawnictwoAkademickieDialog,Warszawa2007.
