Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Rynekpracyjakoprzedmiotzainteresowaniasocjologii
17
gdyobserwujemytakzwanegiełdypracy–istniejewspołecznejwyobraźni
iorganizujedziałanieludzi,przyczyniającsiędosprawniejszegoporozumiewania
sięwtakichkwestiachjakwynajmowaniedopracy,rozwójkarierzawodowych,
wynagradzanieizwalnianiezpracy.
Zsocjologicznegopunktuwidzenialudzierozpoznająprzedewszystkimza-
sadyimechanizmy„swojegorynkupracy”,tojesttego,naktórymfunkcjonują.
Wtensposóbpokonywanesątrudnościpoznawczegoopanowaniarynkupracy.
Rynekpracyjakotakiwydajesięzbytabstrakcyjnymiogólnymkonstruktem,
byłatwodaćsięrozpoznać.
Teorianeoklasycznawekonomiiutrzymuje,żerynekpracyjakoinstytu-
cjaokreślonyjestprzezekonomicznąmotywacjęludzipragnącychracjonalnie
zaspokajaćswojeinteresywwarunkachkonkurencyjnościipewnejpłynności
zasobu,jakimjestpraca.Możnaoczywiściewysunąćcałyszeregzastrzeżeń,
dotyczącychmotywówuczestnikówgrynarynkupracy;współczesnapsycholo-
giaisocjologiadająkutemusolidnepodstawy.Należywięcprzedewszystkim
wskazaćnazłożonycharaktermotywów,którezpewnościąniesprowadzająsię
dowąskorozumianychinteresówekonomicznych,coprzyznająbardzowyraź-
nietakżepolscyekonomiści(Socha,Sztanderska2000).Nadto,ekonomiczny
mechanizmrynkupracyjestoplecionysieciąpostaw,wartościinormspołecz-
nych,towarzyszymuteżrozwiniętyukładorganizacyjny,copowoduje,żechoć
równowagapopytuipodażysiłyroboczejjestosiątegomechanizmu,towiele
zjawiskdecydujeotym,wjakimstopniujestonadecydująca.
Wkażdejekonomicznejanaliziepodkreślasię,żeważnajestrównowaga
międzypopytemnapracę(pracą,którąchcenabyćpracodawca)ijejpodażą(ilu
ludzichcepracować)(Sztanderska2000).Jesttoczystoteoretycznakonstrukcja.
Możeonabyćrozważanajakotakzwanarównowagaogólna,gdyrozpatrujemy
wdanymmomencierelacjęmiędzyogólnąliczbąoferowanychpracijednostek
pragnącychpracowaćprzydanejceniepracy.Wpraktycerozważasięraczej
przedewszystkimrównowagęstrukturalną.Bowiemnawetjeżeliliczbamiejsc
pracyjestrównaliczbieosóbpragnącychpracować,tozawszewpraktycemamy
doczynieniaznierównowagą,wynikającązodmiennejstrukturypopytuipoda-
ży.Dostosowaniestrukturypodażydostrukturypopytujestpowolne,ważnym
czynnikiemjesttuczaskształtowaniasięodpowiedniegodlanowychstruktur
popytu.Ogólnypopytnapracęzależyodwieluczynnikówocharakterzeeko-
nomicznym(naprzykładkoniunkturagospodarcza).Strukturapopytunapracę
zależyodsposobupodziałupracyoraztypugospodarkiijejorganizacji,rozwoju
technicznego.Oczywiście,wpewnychprzypadkachpracodawcyniedecydująsię
nazwalnianiepracowników,pomimotrudnościzwiązanychzrecesjągospodar-
czą.Chcązatrzymaćtychfachowców,specjalistów,kadrękierowniczą,którzysą
ichkluczowymzasobem.Socjologowiedodają,żezależytoteżoddanejkultury.
Przykłademtychzwyczajowychimpulsówwzrostupopytunapracęsąlicznipor-
tierzy,hostessyisprzątaczewfirmachjapońskich,szatniarkiibabcieklozetowe
wPolsce,dyspozytorzytaksówekprzedamerykańskimidworcamikolejowymi,
konsjerżkiweFrancji,itp.Ważneteżsązwyczajezwykłychludziipopytna
