Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.PRZYGOTOWANIADOSOBORUIWYPADKI,
POPRZEDZAJĄCEJEGOZWOŁANIE
Zaburzeniareformacjiluterskiejwstrząsnęłycałąbudowękościelną
ipolitycznąwNiemczech;wszelkieusiłowaniacesarzaiksiążątdobrej
woli,abypokójzakłóconyprzywrócić,żadnegoskutkupomyślnegonie
wydały;jedynyratunekjeszczeobiecywanosobiepowszechnie
wzwołaniusoboruekumenicznego,którybystanowczywyrok
wrzeczachwiarywydał,ranyzadaneKościołowizagoił,anadużycia,
przeciwktórymsprawiedliwiegłosysiępodnosiły,usunąłitym
sposobemprotestantomwszelkiodjąłpozórdonienawiściprzeciw
Kościołowi.Dlategonigdyniewołanotakpowszechniesoboruinigdy
teżniebyłotakkoniecznymjegozwołanie.
Lutersamodwoływaniemsięiswąapelacjądosoboru
ekumenicznegochciałmocekskomuniki,którąLeonXnaniegorzucił,
woczachprzeciwnikówosłabić.Taksamowezwanynazjeździe
Wormackim,ażebybłędyswojekacerskieodwołał,przyrzekłpoddać
sięwyrokowisoboru.NasejmiewNorymberdze1523żądano
odlegataChieragati,którysięskarżyłnaniewykonanieedyktu
Wormackiego,ażebywktórymmieścieniemieckimbyłzwołany
sobór.HadrianVIniebyłprzeciwnytemużądaniu,alerychłaśmierć
przeszkodziłamuwwykonaniuzamiaru.
PodobnieinastępcajegoKlemensVIIniemożebyćsprawiedliwie
obwiniany,jakobysięsprzeciwiałzwołaniusoboru(panowałod1523
do1534),zważająctaknausposobieniaprotestantówwzględem
koncylium,jakiwypadkipolityczne,którewpierwszychlatachjego
panowaniazaszły.BoLuterijegozwolennicyżądaliwprawdzie
soboru,ale˝wolnego˝,tj.gdzieniesamepiskopatzpapieżemmiałby
mocwyrokowaniawrzeczachwiary,aleikażdyinny;żądalinietylko
naprawyobyczajów,aleinaprawynaukikościelnejitowsposób
nowy,nigdydotądprzezkoncylianiepraktykowany.Luternadto
żadnemujużkoncyliumnieprzyznawałnieomylności.Przytym
wypadkiizaburzeniapolityczne,jakotowojnachłopówwroku1525,
wojnaKarolaVzFranciszkiemI,nareszcienieszczęśliwezajścia
międzycesarzemaKlemensemVII,rabunekRzymuiuwięzienie
papieżawzamkuAnioła,całeNiemcypodzieliłynanieprzyjaznesobie
stronnictwa,cowszystkonieprzełamanąbyłoprzeszkodądozwołania
soboru.Kuriarzymskamogłasiętakżeobawiać,bynaprzyszłym
