Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Ryshistoryczny
11
wieniaobiektówprzestrzennychwformierysunku
Uproszczonezasadyrysowaniaobiektówtrój-
dwuwymiarowego.Sukcesywnieskutkowałoto
wymiarowychbyłyrozwijanerównieżwstarożyt-
doskonaleniemprzyrządóworazsamejsztuki
nejGrecjiiRzymie–znanesąm.in.rysunkiprze-
rysowania.
krojówkolumnorazprojektybudynkówwformie
Najstarszeznaneformyilustracjipoprzedzają
rzutówpionowych.Tenokrestotakżerozwój
zapispisemny.Zwyklebyłytomalowidłaprzed-
wiedzyzzakresumatematykiorazgeometrii
stawiającezwierzęta(jaskiniekrasoweLascauxwe
(np.PitagoraszSamosiEuklideszAleksandrii).
FrancjiiAltamirawpółnocnejHiszpanii).Tepre-
Gwałtownyrozwójzasadodwzorowywania
historycznewyrytewskalerysunkizwanepetro-
obiektówprzestrzennychnapłaszczyźniedwuwy-
glifamidatujesięnaokresneolituipóźnegopaleo-
miarowejnastąpiłwokresierenesansu.Dotyczył
litu(30–10tys.latp.n.e.).Późniejpojawiłysięinne
m.in.wprowadzeniaperspektywy,teoriisztuki,
formyzapisupojęćnazywanepiktogramami(przed-
proporcjiarchitektonicznychitp.Ztegowzględu
stawianiepojęciazapomocąrysunku)iideogramami.
XVwiekuznajesięzapoczątekrysunkutechnicz-
Ideogramyorazpiktogramysąstosowanedodzisiaj,
negorozumianegotakjakdzisiaj.
np.wpiśmiechińskim(powstaniepismadatujesię
W1425rokuMasacciozastosowałwswoich
na8–4,5tys.latp.n.e.)orazbyłypodstawąpisma
obrazach(freskŚwiętaTrójcaznajdującysięwko-
starożytnegoEgiptubazującegonahieroglifach
ścieleSantaMariaNovellaweFlorencji)perspekty-
(3200–30latp.n.e.).Wstarożytnościrozwójry-
węlinearną.Perspektywata(nazywanarównież
sunkuzwiązanybyłzrozwojembudownictwa
zbieżnąlubgeometryczną)poleganaprzedsta-
(budowle,planymiast(rys.1.1a)orazsztuki.Naj-
wieniugłębizapomocąrzutuśrodkowego.Odwzo-
starszeznaneformyprzedstawianiaobiektów
rowujewięcprzestrzeńtrójwymiarowąnapłasz-
trójwymiarowychwformierysunkównapłasz-
czyźniewsposóbzbliżonydoobrazu,jakitworzy
czyźniedwuwymiarowejpochodzązestarożytne-
ludzkieoko(rys.1.2).Przyjmujesię,żeperspekty-
goEgiptu.Rysunkitejednakznaczącosięróżnią
wanafreskuMasacciozostaławykreślonaprzez
odwspółczesnychzasadrysunkowegoodwzorowy-
FilippoBrunelleschiego.Wpóźniejszychlatach
waniaobiektów.Przykłademmogąbyćmalowi-
technikętęzastosowanodoprzedstawianiam.in.
dłazgrobowcaNebamuna(ok.1350rokp.n.e.)
urządzeńmechanicznychwsposóbrealistyczny.
wykonanemetodąperspektywytopograficznej
Donajistotniejszychwydarzeńwhistoriirysun-
(rys.1.1b).
kuzokresuprzedindustrialnego(doXVIIIwieku)
należyzaliczyćdziałalnośćLeonardadaVinci.
Jegopracetom.in.mapy(np.widokValdiChiana
zlotuptaka)iplany(np.plantwierdzyImola)oraz
wieleprojektówmaszyn(rys.1.3).NaszkicachLeo-
nardadaVincimożnazaobserwowaćjakbardzo
rozwinęłysięwrenesansiemetodyodwzorowywa-
niaobiektówtrójwymiarowychnadwuwymiaro-
wejpłaszczyźnierysunku.Trójwymiarowaper-
spektywabyłastosowanarównieżprzezRafaela
Rys.1.1.Rysunkizczasówantycznych:a)mapamiasta
SantinapoczątkuXVIwieku.Udoskonaliłontech-
Nippur,Mezopotamia(ok.1500latp.n.e.)[158],
nikęrysowaniadotegostopnia,żebyłwstanietak
b)ogródzsadzawką,1420–1375latp.n.e.,Bri-
przedstawićobiektdwuwymiarowy,abyokoludz-
tishMuseum,Londyn[159]
kieinterpretowałogojakoobraztrójwymiarowy.
Rys.1.2.Idealnemiasto(XVw.)PierodellaFrancesca–przykładperspektywyzbieżnej[160]
