Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZACHOWANiAAUTODESTRUKCYJNEMŁODZiEŻY
Niemaotymmowywprzypadkusamouszkodzenia,bochoćmożeonomiećwiele
znaczeńdladokonującejgoosoby,nieznajdujeakceptacjiwśrodowiskukulturowym.
Samouszkodzeniamogąmiećcharakterdziałańbezpośrednich(powierzchowne,ste-
reotypowe,znaczne)orazpośrednich(nałogi,szkodliwenawykiżywieniowe,zachowa-
niaryzykowne).
Wliteraturzezachowaniaautoagresywnedzielisięnaplanowane,tj.cechującesię
kontrolądziałania,iimpulsywne,pozbawioneowejkontroli,wktórychwładzęnadczy-
imśdziałaniemprzejmująemocje.Polegająonezwyklenastosunkowopłytkimnaci-
naniuskóryostryminarzędziami(np.żyletką),zadawaniusobieuderzeńprowadzących
dopowstaniasińców,wyrywaniuwłosów,drapaniu,gryzieniulubnakłuwaniuciała,za-
zwyczajpodwpływemtrudnegodozniesienianapięciapsychicznego[Wycisk2006].
Niekiedysporadyczneaktyokaleczaniasięsąspowodowaneokresowymprzeżywaniem
trudnościlubodpowiedziąnaprzejściowykryzysiwtedyokreślasięjemianemepizo-
dycznych.Jeżelinatomiastwystępująoneczęstoistająsięsprawdzonymsposobem
niwelowaniasilnychnapięć,przechodzącniekiedywnawykistanowiącistotnyelement
tożsamościdanejosoby,touznajesięjezanawracająceczychroniczne.Takirodzajsamo-
okaleczeńwystępujeczęściejudziewczątikobiet[tamże].
Dosamouszkodzeniadochodziprzedewszystkimdlatego,żemodyfkujeonoizmniej-
szadyskomfortpsychiczny.Zazwyczajjegoskutecznośćjestznacznainatychmiastowa,
więczachowanietobywaczęstopowtarzane.Niejestonozachowaniemsamobójczym,
alepozostajepsychologicznieumotywowane.Niedasięgowyjaśnićwyłączniewka-
tegoriachbiologicznych.Jesttobowiemzamierzonametodaredukowaniacierpienia
psychicznego.
1.2.FUNKCJEAUTOAGRESJi
BabikeriArnold(2002)uważają,żezachowaniaautoagresywnespełniająróżnefunkcje,
związanez:
♦relacjamimiędzyludzkimi(komunikowaniem,wywieraniemwpływu,karaniem,chę-
ciązdobyciauwagiotoczenia,niezwerbalizowanąprośbąopomoc);
♦Ja(chęćuzyskaniapoczuciakontroliiautonomii,zatroszczeniasięosiebie);
♦radzeniemsobieiprzetrwaniemtrudnychsytuacji(redukcjalęku,gniewulubcierpie-
niapsychicznego);
♦wcześniejszymiwydarzeniamitraumatycznymi(np.ponowneprzeżycieurazulub
wynikającazniegoekspresjacierpienia);
♦samodzielnymwymierzaniemsobiekaryibyciemofarą(np.uwolnieniesięodpo-
czuciawinypoprzezsamokaranie).
4
