Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KonstytucjaKrólestwaPolskiego,statutyorganiczneiinneaktyprawne
29
karanynwedlesurowościpraw”.Zdrugiejstronymarszałekzanadużyciewła-
dzymógłbyć,zauprzedniązgodąRadyStanu(byłatonormalnaproceduradla
urzędnikówadministracyjnych),oddanypodsąd(art.37-46).
Statutszczegółowoopisywałprzebiegzgromadzeniawyborczego.Jegorozpo-
częciemiałozostaćogłoszonepiętnastominutowymbiciemwdzwonynwszystkich
kościołówwcałymmieście”.Ogodzinie8.00ranonależałoodprawićnabożeń-
stwowkościele,doobradzaśprzystąpićogodzinie9.00wewskazanymmiejscu.
Nawstępiewyznaczonyprzezkomisjęwojewódzkąurzędnikadministracyjnylub
sądowymiałodczytaćnominacjęmarszałkaiodebraćodniegoprzysięgę.Mar-
szałekprzysięgał,żeniebędziesiękierowałnżadnąanibojaźnią,aninadzieją,
aniprzyjaźnią,aniniechęcią”,żebędziepilnowałprzestrzeganiaprzepisówpra-
waidążyłdozachowaniawzgromadzeniunporządku,spokojnościizgody”.Po
odebraniuprzysięgiwyznaczonyprzezkomisjęwojewódzkąurzędnikpowinien
byłsięoddalićzmiejscaobrad(chyba,żesammiałprawogłosowanianatym
zgromadzeniuwyborczym)(art.47-49).
Pierwszączynnościąmarszałkamiałobyćodczytanieaktówprawnychod-
noszącychsiędowyboróworazprzedstawieniezebranymceluobraditerminu
ichzakończenia.Następniemarszałekmiałwyznaczyćdwóchasesorów–nwy-
branychpomiędzynajznakomitszymiobywatelamizgromadzenia”–anastęp-
niewspólnieznimipowołaćsekretarzandoprowadzeniaprotokołuposiedzeń”.
Poskompletowaniugronaurzędnikówsejmikowychprzystępowanodospisania
listywszystkichobecnychiskonfrontowaniajejzwypisemzksiągobywatelskich,
anastępnielistatawinnabyłabyćodczytanazgromadzonym(art.50-54).Warto
tuzauważyć,żewprzypadkudużejliczbywyborców(nierzadkoprzekraczałaona
500osób)czynnościtebyłybardzoczasochłonne.
Gdybypowstaływątpliwościcodoprawagłosowaniaktóregośzobecnych,
marszałekmiałpowołaćjeszczedwóchasesorównspomiędzyobywateliurzędem,
talentami,wiekiemlubosiadłościąnajznakomitszych”,którzyrazemznimipowo-
łanymiwcześniejasesoramimielistworzyćnkołoporządkowe”(niezostałojasno
powiedziane,czywtymgroniemiałsięteżznaleźćsekretarz).Owogremiummiało
rozstrzygnąćwtajnymgłosowaniu,czydanaosobamaprawogłosowania(podjęta
decyzjadotyczyłatylkotegokonkretnegozgromadzeniawyborczego).Wszystkie
osobyniemająceprawagłosupowinnybyłyopuścićmiejsceobrad(art.55).
Następnymetapembyłosporządzenielistykandydatównaczłonkówizbypo-
selskiejinaradcówwojewódzkich.Kandydaciobecninazgromadzeniumielisię
wpisaćnalistęwyłożonąprzezmarszałka.Nieobecnipowinnibylibyćzgłoszeni
przezktóregośzuczestnikówzgromadzenialubzgłosićsięwcześniej(napiśmie)
domarszałka.Osobywpisanewksięgiobywatelskieinnychpowiatówczyokrę-
gówgminnychobowiązywałodostarczeniewypisuztychksiąg(art.57).
Głosowanieodbywaćsięmiałonakartkachzwypisanąlistąkandydatów.
Wyborcapodkreślałnazwiskokandydatabądźwłasnoręcznie,bądź–jeślibył
