Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
Rozdziałdrugi
watelskiutworzonyw1916r.wPoznaniuprzezdziałaczywywodzącychsięze
środowiskaendeckiego.Komitet,którywspółdziałałzKomitetemNarodowym
Polskim,powołałradyludowewposzczególnychośrodkachzaborupruskiego.
DziałałyśrodowiskapiłsudczykóworazzwiązanaznimiPolskaOrganizacjaWoj-
skowa(POW),zEdwardemRydzem-Śmigłymnaczele.Wkońcupaździernika
powstaławKrakowiePolskaKomisjaLikwidacyjna,zprzywódcąPSLHPiast”
WincentymWitosemnaczele,którauznałasięzatymczasowyrządregional-
ny.Wielośćośrodkównarodowościowegozrywu,któranapoczątkubyładużą
wartością,zchwiląukształtowaniasięwpołowielistopada1918r.wWarszawie
strukturpaństwowychstałasięproblemem.Niektóreztychośrodkówbowiem
dośćdługoniemogłysięzdecydowaćnauznaniestrukturwładztworzonych
przezPiłsudskiego.
RządIgnacegoDaszyńskiego.Wnocyz6na7listopada1918r.powstał
wLublinielewicowyrządpodkierunkiemIgnacegoDaszyńskiego12.Gabinet
tenokreśliłsięjakotymczasowyrządRepublikiPolskiej13.Zostałutworzony
przezdziałaczylewicyniepodległościowejwywodzącychsięgłówniezPolskiej
PartiiSocjalistycznejorazPolskiegoStronnictwaLudowego.Pretendowałdo
uzyskaniastatusuorganuogólnopaństwowego.Wdeklaracjiprogramowejrządu
zapisano:HPaństwopolskie,obejmującesobąwszystkieziemie,zamieszkałeprzez
ludpolski,zwłasnymwybrzeżemmorskim,stanowićmapowszystkieczasy
PolskąRepublikęLudową”.
2.Etaprozwiązańprzejściowychiprowizoriumustrojowego
odtwarzającegosiępaństwa(1918–1921)
2.1.Ogólnacharakterystykategoetapurządzenia
Skomplikowanainieuporządkowanasytuacja.Międzylistopadem1918r.
apołowąwrześnia1921r.działałoażpięćrządów.Wroku1918,kiedyPolska
odzyskiwałaniepodległość,jejmasaspadkowa–środowiskospołeczne,poli-
tyczneigospodarczeorazinstrumentariumrządzenia–byławruinie.Trudno
znaleźćwśródpolskichsprawztegookresucoś,comiałobyznamionaklarow-
ności,uporządkowaniaistabilności14.
Najważniejszymielementamiskomplikowanegopolskiegopejzażunatym
etapiehistoriibyły:tymczasowość;rozbicieterytorialneipolityczne;zróżnico-
wanycharakterrozwiązańobowiązującychnaziemiachtrzechzaborów;funk-
12
W
.Najdus,IgnacyDaszyński1866-1936,Warszawa1988.
13
E.Maj(red.),TymczasowyRządLudowyRepublikiPolskiejwLublinie,Lublin2009.
14
Natematgłównychproblemówtegookresupolskiejhistoriizob.:R.Kaczmarek,Historia
Polski…,s.73inast.,orazW
.Roszkowski,HistoriaPolski…,s.21inast.
