Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
skargi(zawiadomienia)państw
155
oraz–wniektórychprzypadkach–badanianamiej-
scu
156
,atakżepetycje(skargi)indywidualne
157
.
Zakresrealizacjikonwencjiprzezpaństwouzależnionyjestrównieżodgeneracjipraw
człowieka.Pierwszageneracjaprawczłowiekaokreślabowiemprawaobywatelskieipoli-
tyczne,któremusząbyćbezwzględnieprzestrzeganeprzezpaństwa–stronykonwencjije
zawierających.Natomiastdrugageneracjaprawczłowiekaokreślaprawagospodarcze,
społeczneikulturalne,któremająbyćprzestrzeganewmiaręmożliwościpaństw–stron
konwencji.Domożliwościtychróżnekonwencjezaliczająmożliwościkonstytucyjne,usta-
wowe,sądowe,administracyjne,ekonomiczneiinne.
Kontrolarealizacjiochronyprawczłowiekawpaństwach–stronachkonwencjiprowa-
dzonajestnietylkozapomocąprocedurtypowychdlaochronyprawczłowieka,tj.spra-
wozdań,skargpaństworazbadańnamiejscuiskargindywidualnych.Niekiedybowiem
konwencjeodsyłajądoprocedurogólnychstosowanychwramachróżnychorganizacji
międzynarodowych,anawetposzczególnychichorganów.Przykładamitakichprocedursą
uchwały,zalecenia,decyzjewezwania,zarządzeniatymczasowe,podjęcieoperacjipokojo-
wych,orzeczeniaorganówsądownictwamiędzynarodowego,wizytacjeitp.Rożniautorzy
zaliczajądonichjeszczeróżneinneproceduryidokonująróżnejichklasyfikacji
158
.
Niezależnieoddokonywanychklasyfikacjiwostatnimpodrozdzialerozdziałuczwartego
niniejszegoopracowaniazwrócęuwagęjedynienateprocedury,którewiążąsięzkontrolą
realizacjiprawczłowiekanaterytoriumPolskijakopaństwastronyróżnychkonwencjimię-
dzynarodowychiinnychumówmiędzynarodowych.Uwaginatentematbędąszerszeszcze-
gólniewtedy,gdyzproceduramitymimiałzwiązekpolskiRzecznikPrawObywatelskich.
Takwięcsystemochronyprawiwolnościskładasięzwieluelementówzwanychprzeze
mniewniniejszymopracowaniuinstytucjami.Instytucjetebędąmiały–jakjużwspo-
mniano–trojakierozumienie.Wmyślpierwszegoznichbędątoorganyiorganizacje
zarównopolskie,związanezochronąprawiwolności,jakimiędzynarodowe,zajmujące
sięochronąprawczłowieka.Dotegotypuinstytucjipolskichzaliczonoprzedewszystkim
organyochronyprawnejirealizowanejprzeznieochroniewRzeczypospolitejPolskiej
poświęconorozdziałtrzecininiejszegoopracowania.Pozatymuznano,żezadaniazza-
kresuochronyprawiwolnościrealizująwPolscetakżeinneorganyiorganizacje.Sąto
organywładzyustawodawczej,organywładzywykonawczejorazinnejednostkioróżnym
statusie(stowarzyszenia,fundacje,związkizawodowe,związkiwyznanioweitp.)funk-
155Procedurataprzewidzianajestwsytuacjach,gdypaństwo-stronakonwencjipoddajewwątpliwość
czyinnepaństwo-stronakonwencjiwykonujeswezobowiązaniakonwencyjnewodpowiednisposób.
156TakąmożliwośćprzewidujemiędzyinnymisystemkontrolnyMiędzynarodowejOrganizacjiPracy.
157Zatakieuznajesięodwołaniakierowanedoorganówmiędzynarodowych,wktórychosobyfizyczne
iinneupoważnionepodmioty,zazwyczajbezpośredniozainteresowane,wskazująnanaruszeniaumów
międzynarodowychdotyczącychprawczłowiekawichpaństwie,prawotakiewynikamiędzyinnymizeuro-
pejskiejkonwencjioochronieprawczłowiekaipodstawowychwolności(art.25),zMiędzynarodowej
konwencjiwsprawiewszelkichformdyskryminacjirasowej(art.14)orazzProtokołuopcyjnegodoMię-
dzynarodowegoPaktuPrawObywatelskichiPolitycznych.
158Oddzielająonimiędzyinnymiproceduryprawnenieprowadzącedowiążącegodlastronrozstrzyg-
nięciaorazprocedurykończącesięwiążącymrozstrzygnięciem,B.G.Ramcharandokonujepodziałupro-
cedurnaprewencyjne,uśmierzająceikompensacyjne,M.Tardudokonujepodziałuprocedurstosowanych
wramachONZnasiedemrodzajów:debatypubliczne,technikiinformacyjneinadzorujące,technikikon-
cyliacyjne,technikiopartenaprzyjmowaniuskargpaństwowychiindywidualnych,dochodzenieexofficio
zzastosowaniemzasady„międzynarodowejakcjipublicznej”,metodyodstraszająceorazmetodyzmierza-
jącedonaprawieniaszkódwyrządzonychofiaromnaruszeńtychprawwkrajach,którewcześniejbyły
terenemmasowychnaruszeńprawczłowieka.
–51–
