Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zewzględunarywalizacjęzPortąonajbardziejwysunięte
rubieżepołudniowo-wschodniekraju,otyledlasamych
TurkówekspansjanaziemieRzeczypospolitejbyłajedynie
pomocnicząakcjąflankującąujściePrutuiDniestru,ich
głównykierunekekspansjiwzdłużdolinyDunaju.
Topowodowało,żeRzeczpospolitadysponowaławobec
tureckichzapędównatymkierunkustosownągłębią
strategiczną,zanimewentualnaekspansjazaczęłaby
zagrażaćżywotnyminteresomkraju.Ztegopowodu
Rzeczpospolitaniemiałatożsamościinteresów
zcesarstwemHabsburgów,dlaktóregopowstrzymanie
ekspansjiTurcjipostępującejwkierunkuhabsburskiego
obszarurdzeniowegobyłosprawąkrytyczną.Stąd
zarównoBatory,jakiZamoyskichcielidokonaćwyboru
momenturozprawyzniebezpieczeństwemosmańskim
zależnieodpotrzebRzeczypospolitej,anieodwygody
iinteresówcesarstwa.Rezultatembyłokresnapięcia
zHabsburgami,którzyinterweniowaliwsprawy
wewnętrzneRzeczypospolitej,wywierającnaciski
naelekcjękrólewską.
Wskrajnychwypadkachopisywanewyżejzjawisko
budowaniapozycjipolitycznejwkrajuopartej
namocarstwiezewnętrznymkończyłosiędlaPolski
targowicąlubzainstalowaniemprzezsowieckieczołgi
przychylnychSowietomstronników–jakwlatach1944–
1945–czyli
defacto
całkowitąutratąniepodległości.
Mocarstwamająbowiemwypracowanemetodyidługą
tradycjęmanipulowaniapolitykamikrajowymiitworzenia
wtensposóbwpływówwpaństwiepodporządkowanym.
Takpodporządkowanepaństwałatwooczywiście
sterowaćzzewnątrzijestto„kliniczny”przykład
popadnięciawimperialnewpływyobcegomocarstwa.
ZdarzałosiętojużRzeczypospolitejnieraziniedwa
inieustannienależysprawdzaćwobecwszystkichbez
wyjątkumocarstw,czysięwtakązależnośćniepopada,
gdyżczynisięprzedmiotemgryinnych,zczasem
bezwolnejiniebezpiecznej.Dotyczytointeresów
gospodarczychorazkwestiibezpieczeństwa,często
oczywiścieobutychsfernaraz.
