Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ciągłościprzestrzeniotaczającejobszarrdzeniowy
państwa,apotęgamorskawkategoriachpunktów
iszlakówjełączących,spinającychidominującychnad
olbrzymimiobszaramimorskimiorazbazami
zaopatrzeniowyminawybrzeżu124.
Wrozległychprzestrzeniachmaslądowychtradycja
imperiówlądowychnakazujebudowęstrefwpływów
rozchodzącychsięwzgodziezgeografiąterenu.Stąd
imperialądowewsposóbnaturalnie„imperialistyczny”
poszukujądogodnychgranic,podczasgdyimperia
morskiedążądoopanowaniakluczowychpojedynczych
punktówdającychdostępdorynkulubkontrolę
kluczowegozasobu125ipołączeńkomunikacyjnych
pomiędzyniminaolbrzymimzazwyczajterytorium,
umożliwiającwtensposóbmorskąprojekcjęsiły
wojskowej,ruchokrętówihandelmiędzynarodowy.
Lokalizacjapaństwaodgrywarolęwokreśleniu
politycznegoznaczeniakraju,jegoproblemów
bezpieczeństwaipolitykizagranicznej.Polskaznówjest
tutajświetnymprzykładem:położonamiędzyRosją
aNiemcami,odkiedystałasięodnichsłabsza,poszukuje
oparcianajlepiejwsystemiekolektywnego
bezpieczeństwa,któregogwarantemjestktoś,ktoniejest
aniNiemcami,aniRosją,anajlepiej–jeślijestodległym
mocarstwemskuteczniebalansującymlubnawet
neutralizującymsilniejszychsąsiadów126.
Czymwiększeterytoriumlądoweiczymsłabiej
wewnętrznieskomunikowane,tymtrudniejjepodbić,
cohistoriaudowodniłakilkakrotniepodczaswojen
mocarstwzewnętrznychzogromnąprzestrzennieRosją.
Zdobywaneterytoriumpożerazdobywcę,coodczuli
napewnoNapoleoniHitlerwRosji,aJapończycy
wChinach.Rozmiarpaństwajestwtensposóbbierną
wartościągeopolityczną,wtymszczególniewepoce
nuklearnej–zpowodukoniecznościrozproszeniapopulacji
iprzemysłu,akontynentalnyrozmiarstałsięswojego
rodzajuwymogiem,bybyćświatowymmocarstwem.
Choćwybitnydziewiętnastowiecznygeostrategmorski,
amerykańskiadmirałAlfredThayerMahanzwykł
