Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wdomu2wstęp
sięwięcdefinicjindomu”zawartejwSłownikuStaropolskim.Wy-
mienionotamczteryznaczeniategosłowa:
1.Budynekmieszkalny(częstowrazzmieszkańcamiiprzy-
należnymgospodarstwem),samomieszkanie,miejscesta-
łegopobytu.
2.Świątynia.
3.Zakład,instytucja.
4.Ród,rodzina3.
Wtejpracybędzienasinteresowałdomwzakresieopisanym
wpierwszympunkcie.Zwróćmyjednakuwagę,żezupełnieina-
czejzdefiniowanotosłowowSłownikupolszczyznyXVIwieku.
Pojawiłosiętamażosiemjegoznaczeń,wtymwieletakich,któ-
reokreślićmożemyjakoprzenośnie,np.ród,ojczyzna,niebo/
raj,serce,dusza
4
.EwaCybulska-Bohuszewiczstarałasięodpo-
wiedziećnapytanie,dlaczegowśredniowiecznejpolszczyźnie
zabrakłotychdefinicji,którezwiązanesązesferąsymboliczną.
Badaczkazasugerowała,żenajprawdopodobniejjesttobrakpo-
zorny,wynikającyzniewielkiejliczbypisanychpopolskuutwo-
rówliterackich,wktórychtegotypurozumieniesłowadommo-
głosiępojawić.DopieroodbywającasięnaprzestrzeniXVIw.
zmiana,polegającanazastąpieniułacinyjęzykiempolskim,po-
zwoliłanaukształtowaniesięinnychzakresówsemantycznych5.
Nawetidziśdomiinnenierozerwalnieznimzwiązanepojęcia
sąwdzięcznymidośćskomplikowanymprzedmiotembadańnie
tylkohistorykówczyarcheologów,alerównieżsocjologówczy,
comożebardziejoczywiste,architektów6.
3
4
5
6
SłownikStaropolski,t.II,red.S.Urbańczyk,Warszawa1956,s.124–129.
SłownikipolszczyznyXVIwieku,t.V,red.M.Karpluk,Wrocław
1971,s.302–318.
E.Cybulska-Bohuszewicz,Oszesnastowiecznychznaczeniachrze-
czownika„dom”,[w:]Rzeczpospolitadomów.Zamki,dworyipałace,
t.I,red.K.Krawiec-Złotkowska,Słupsk2008,s.132–146.
B.Zimnoch,J.Szewczyk,Uwarunkowaniakulturoweapostrzeganie
domu(wynikimiędzynarodowychbadańankietowychw2015roku),
nArchitecturaeetArtibus”,t.7,nr3,2015,s.37–45.
11
