Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wybraneproblemystatusupoznawczegotekstówpisanych–wprowadzenie
9
nośćimprowizowaniasytuacjispołecznych,cowkonsekwencjikierujejąkunp.
listowymczytelefonicznyminterakcjomzinnymi(Cohen2003:120).Podobną
sprawę,choćodinnejstrony,poruszaPaulRicoeur,wskazując,żewizualizacja
kulturyjestkonsekewencjąwywłaszczeniagłosuzwzajemnejobecności.Zazna-
czajednocześnieistotnącechętekstówdrukowanychdocierającychdosamotnego
człowieka,któryżyjezdalaodnintegrującychspołecznośćobrzędów”:nAbstrak-
cyjnerelacje,takiejaktelekomunikacjawewłaściwymsensietegosłowa,łączą
rozproszonychczłonkówniewidzialnejpubliczności”(Ricoeur1989:119).
Praktykabadawczaiwybórprzedmiotubadań
Statuspoznawczytekstówpisanych(pamiętników,dziennikóworazinnych
form)itekstówmówionych(np.przepisanychtekstówwywiadów)odwołujedo
różnicwndanych”uzyskiwanychwbadaniachempirycznychprzyzastosowaniu
wymienionychmetod.Statusytychmateriałówtraktujesięjakobliskiealbonawet
tożsame,jednymtchemwymieniającjeprzyprezentacjimetodyautobiograficz-
nejwsocjologii.Związanaztymproblematycznośćdotyczym.in.szerokiego
iwąskiegodefiniowaniadokumentówosobistych(biograficznych)4.Wszerokim
ujęciuwchodząwjejzakresnietylkomateriałyautobiograficzne,alerównież
ndosłownezapisyzeznań,wywiadóworazwszelkieinnedokumentyzawierające
projekcjestanówumysłujakiejśosoby(projectivedocuments)”(Szczepański
1973:624).Dlaideitomuważniejszejestjednakpewnezawężenie,polegającena
podkreśleniu,żechodzitylkoo
pisemnewypowiedzi,którerelacjonującudziałpiszącegowpewnejsytuacjispołecznej,
zawierajątakżeosobistypoglądautoranatesytuacje,opisprzebieguzdarzeń,jakiemiały
wniejmiejsceiopiszachowaniasięautora(Szczepański1973:624;por.:Znaniecki2008:
211-213).
KonsekwencjeaktuzapisusąfundamentalnymzałożeniemOlsonowskiego
npapierowegoświata”,którynieokreślajedynieskładnikówkomunikacji,lecz
wupiśmiennionejkulturzeZachodujestprzyjętąperspektywąpoznawczą.
Olson,jaksampodkreśla,wopozycjidowieluautorów(m.in.Arystotelesa
iSaussure’a)dowodzi,żepismoniejestzapisemmowy,leczraczejźródłemjej
modelu,czyliodpowiadazaistnienieformjęzykamówionego,wprowadzając
jewrazznaukąpisaniaiczytaniadonaszejświadomości.Dziękistworzeniu
4Wkontekściedanychpisanychokreśleniendokumentosobisty”jestbardziejtrafneniżndoku-
mentbiograficzny”,gdyżeksponujeprywatność,aniekiedywręczintymnośćwsposobiepisemnejreje-
stracjiindywidualnegodoświadczaniaczasuprzeszłego,którywpotocznymodczuciupodleganieustan-
nymprocesomsamoodwarzaniasięwwybranychobszarachteraźniejszejfaktycznościinaoczności.
