Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałdrugi.Instytucjonalizacjarzetelnego...
z1952r.zmienionoart.1,proklamującyzasadę,żeRzeczpospolita
Polskajestdemokratycznympaństwemprawnym,urzeczywistniającym
zasadysprawiedliwościspołecznej.Wkonsekwencjinagruncieustawy
konstytucyjnejzdnia17października1992r.owzajemnychstosunkach
międzywładząustawodawcząiwykonawcząRzeczypospolitejPolskiej
orazosamorządzieterytorialnym(Dz.U.Nr84,poz.426zpóźn.zm.)
prawodosąduzostałowywiedzioneprzezTrybunałKonstytucyjny
zzasadydemokratycznegopaństwaprawa.TrybunałKonstytucyjny
stwierdził,żejednymzfundamentalnychzałożeńdemokratycznego
państwaprawnegojestzasadadostępuobywatelidosąduwcelu
umożliwieniaimobronyichinteresówprzedniezawisłymorganem
kierującymsięwyłącznieobowiązującymwpaństwieprawem.Prawo
jednostkidorzetelnegoipublicznegoprocesu,wktórymsąrozstrzygane
jejprawaocharakterzeadministracyjnym,cywilnym,atakżedopostę-
powania,wktórymprzedstawionesąprzeciwkoniejzarzutykarne,
wynikazzawartejwart.1KonstytucjiPRLzasady,żePolskajestpań-
stwemprawnym122.
KolejnyetapinstytucjonalizacjiprawadosąduwyznaczyłaKonsty-
tucjaRPz1997r.Należypodkreślić,żekonstytucyjnejkoncepcjipraw
człowiekawKonstytucjiRPnadanopersonalistycznycharakter.Wyraża
sięonwnpowrociedojednostki”,którejgodnośćirozwójsąuznawane
zaceliwarunekrozwojuspołecznego,akcentowaniuprawnejispołecz-
nejpodmiotowościjednostki,traktowaniuczłowiekajakoosoby,dopie-
ropotemjakoczłonkagrupy123.KonstytucjaRPstatuujejakoprawo
człowiekasprawiedliweijawnerozpatrzeniesprawybeznieuzasadnionej
zwłokiprzedniezależnym,bezstronnyminiezawisłymsądem(art.45
ust.1).Źródłemtegoprawajestgodnośćczłowieka.Zasadętęuzupełnia
art.77ust.2KonstytucjiRP,statuującykategorycznyzakazzamykania
drogidosądu.TedwaprzepisyKonstytucjiRP,jakkolwiekposługują
sięodmiennąterminologią,pojęciamiprawadosąduidrogisądowej,
toobawyrażająistotęprawadosądu,awyróżnienieuprawnień,które
natoprawosięskładają,służylepszemuzrozumieniujegotreści124.
AnalizująctreśćpostanowieńKonstytucjiRPiKonwencjioochronie
122OrzeczenieTKzdnia7stycznia1992r.,K8/91;orzeczenieTKzdnia25lutego
1992r.,K3/91;A.Kubiak,Konstytucyjnazasada...,s.55-60.
123Z.Kędzia(w:)Prawa...,red.Z.Kędzia,s.15.
124A.Zieliński,Prawodosąduiorganizacjawładzysądowniczej(w:)KsięgaXX-lecia
orzecznictwaTrybunałuKonstytucyjnego,red.M.Zubik,Warszawa2006,s.493.
68
