Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
Częśćpierwsza.Powstanieirozwójprawa
Dominat
(IIIw.n.e.-
476r.n.e.;
Bizan-
cjumdo
1453r.n.e.)
Fzob.:
pkt6.1tego
rozdziału
rzymskiego
wdziejach
państwa
Okres
rzymskiego
prawo
pokla-
syczne
whistorii
Okres
prawa
•ujednoliceniedotychczaspo-
•cesarzstajesięjedynympod-
•nowy,chrześcijańskiwymiar
•dużailośćmateriałuprawne-
•prywatneioficjalnepróbyupo-
•tzw.wulgaryzacjaprawa
•wzachodniejczęściImperium
wstałychmasprawnych,które
określasięjakoiusantiquum,
iusvetus
miotemtworzącymprawo
iusnaturale,którezaczyna
miećznaczeniedogmatyczne
go,nierzadkosprzecznego,
copowodujestanniepewności
prawaiskutkujekoniecznością
podjęciapróbustaleniaobo-
wiązującychreguł:konstytucje
ocytowaniu(lata321,322,327,
426n.e.)
rządkowaniakonstytucjicesar-
skich(lata291,295,438n.e.);
Fzob.:infra,pkt4.2.4.4tego
rozdziału
możnamówićopowrociedo
stanuprzednaukowegoprawa
powstajątzw.legesRomanae
Barbarorum(V/VIw.n.e.)
Charakterystycznecechy
prawa
12
;
•zwyczaj
•prawostano-
Rodzajeźródeł
wione:konsty-
tucjecesarskie,
zwaneleges
prawa
•zaniktwórczej
•naukowy
Jurysprudencja
infra,pkt5tego
Fzob.szerzej:
jurysprudencji
renesans
wschodnio-
rzymski-
działalność
szkółprawni-
czych:Berytos
(Bejrut)iKon-
stantynopol
rozdziału
4.Źródłaprawapowszechnego(iurapopuliRomani)
Modestinus1reg.D.1,3,40:Ergoomneiusautcon-
sensusfecitautnecessitasconstituitautfirmavit
consuetudo.
nZatemwszelkieprawopowstałoalbodziękipo-
rozumieniu,albonaskutekkonieczności,albo
utwierdziłjezwyczaj”.
12określenienprawowulgarne”
,odvulgus,czylityle,conlud,pospólstwo”
,niematuwymiarupejora-
tywnego,aledeskryptywny.określasięwtensposóbprawookresuschyłkowego,naznaczonegokryzysem
politycznymigospodarczym,którychskutkiembyłm.in.ogólnyupadekkultury,takżeprawnej.osiągnięcia
jurystówklasycznychuległywówczasrozproszeniu,uproszczeniuidostosowaniudonowych,niewielkich
potrzebspołecznychigospodarczych.ZaHenrykiemKupiszewskimmożnapowiedzieć,żewulgaryzacja
prawarzymskiego,któreprzetrwałonaterenachImperiumZachodniorzymskiego,zdominowanychprzez
plemionagermańskieigermańskieprawozwyczajowe,polegałananprzejmowaniuprzezwysublimowane
prawoklasycznefigurmyślowychipojęćodniewykształconegoprawniczolaika”
.Zob.:H.Kupiszewski,
Praworzymskieawspółczesność,Warszawa1988,s.43.
