Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
9
prezydenckąaSądemNajwyższym,reprezentującStanyZjednoczonewpostępowa-
niachprzednajwyższąinstancjąsądowniczą4.Natomiastjeślichodziourzędysę-
dziowskie,tociekawostkąmożebyćfakt,żenapoczątkupaństwowościamerykań-
skiejwiększośćstanówzdecydowałasięnakonstrukcjęwładzysądowniczejwtaki
sposób,żesędziowiepochodzilizwyborówpowszechnych,aniezmianowania,
musielizatemprowadzićpolitycznekampaniewyborcze5.Zdrugiejstronystatystyki
wyraźniewskazują,żespośródurzędnikówpublicznychzajmującychwysokiesta-
nowiskapolitycznewrządachfederalnymistanowymwielu,jeśliniewiększość,ma
wykształcenieprawnicze6.Niektórzybadaczezauważają,żerozdziałpolitykiipra-
wa,szczególniewStanachZjednoczonych,niejestdokońcamożliwy.HerbertJacob
sugeruje,że„niemożnarozpatrywaćkwestiizwiązanychzprawemamerykańskim
bezrozumieniajegokorzeniwamerykańskiejpolityce”7.Tenwpływpolitykinapro-
cesyprawnejestwymaganyztegopowodu,żezapewniaodpowiedzialnośćurzęd-
nikówprawnychiprowadzidorealizacjicelówspołecznychzapomocąwymiaru
sprawiedliwości8.AlexisdeTocquevillepodkreślał,że„rządydemokracjisprzyjają
politycznejpotędzeprawników”orazże„prawnicytworząwyższąklasępolitycz-
ną”wStanachZjednoczonych9,natomiastRichardWellstwierdził,że„interakcja
międzyzawodemprawniczymapolitykąjestpraktyczniedogmatemamerykańskiej
ideologiipolitycznej”10.Wtymkontekścieanalizafunkcjonowaniainstytucji,która
wzamierzeniujejtwórcówmiałapełnićfunkcjęczystoprawną,awwynikuróżno-
rodnychczynnikówewoluowaławhistoriiwinstytucjęocharakterzepolitycznym,
wydajesiędlabadaczainteresującymwyzwaniem.Kilkuletniebadaniaautoranad
specyfikąamerykańskiegosystemuprawno-politycznegoutwierdziłygowprzeko-
4
Por.R.M.Salokar,TheSolicitorGeneral.ThePoliticsofLaw,TempleUniversityPress,Filadelfia
1992;R.L.Pacelle,jr.,BetweenLawandPolitics.TheSolicitorGeneralandtheStructuringofRace,
Gender,andReproductiveRightsLitigation,CollegeStation,TexasA&MUniversityPress,Teksas2003;
L.Caplan,TheTenthJustice:TheSolicitorGeneralandtheRuleofLaw,VintageBooks,NowyJork
1988.Wpolskiejliteraturzeprzedmiotufunkcjonujem.in.tłumaczenietejinstytucjizaproponowane
przezWacławaSzyszkowskiego,„radcaprawnyrządu”.Por.W.Szyszkowski,SądNajwyższyStanów
Zjednoczonych.Studiumprawakonstytucyjnego,PaństwoweWydawnictwoNaukowe,Warszawa1969,
s.60.Wydajesię,żespecyfikadziałańurzędnika,atakżebrakformalnegozawoduradcyprawnego
wStanachZjednoczonychskłaniadoprzyjęciawersji„doradcaprawnyrządu”.
5
K.L.Hall,W.M.Wiecek,P.Finkelman(red.),AmericanLegalHistory:CasesandMaterials,
OxfordUniversityPress,NowyJork1996,s.326.
6
Sporaliczbaprawnikówjestzatrudnionanaróżnychszczeblachrządowych.Niektórzypracują
dlastanowychprokuratorówgeneralnych,prokuratorówiobrońcówzurzędu.Naszczeblufederalnym
wieluznichjestzatrudnionychwDepartamencieSprawiedliwościiinnychagencjach.Prawnicyrządowi
przygotowująprogramy,projektyustaw,procedurywdrażaniaprzepisówprawawżycieiargumentują
sprawyprzedsądamiwimieniuStanówZjednoczonych.NapodstawiestatystykBiuraStatystykPracow-
niczychDepartamentuPracyStanówZjednoczonychw2008rokuprawie16%wszystkichprawników
wStanachZjednoczonychbyłozatrudnionychnastanowiskachrządowych.Por.BureauofLaborSta-
tistics,DepartmentofLabor,OccupationalOutlookHandbook2010–2011Edition,ftp://ftp.bls.gov/pub/
special.requests/ep/ind-occ.matrix/occ_pdf/occ_23-1011.pdf(30.06.2011).
7
H.Jacob,LawandPoliticsintheUnitedStates,LittleBrown,Boston1986,s.1.
8
Ibidem.
9
A.deTocqueville,Odemokracji…,s.217,219.
10
R.S.Wells,TheLegalProfessionandPolitics,„MidwestJournalofPoliticalScience”1964,
vol.8,issue2,s.166.
