Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Sakralizacjaidesakralizacjawewspółczesnymświecie
Wymienioneczynnościsakralizującesąnierzadkoczęściąświętaiświę-
towania.WedługM.Eliadego(1993)świętaustanawiaopisywanaprzez
mitingerencjasacrumwświat.Zatemsacrumobjawiasięwprzestrzeni,jak
iwczasie.Wobchodzeniuświąt(świętowaniu)manifestujesięczassakral-
ny,któryjestprzeciwstawieniemżyciapotocznego,upływającegospokojnie
nacodziennychpracach(Caillois1995).Kalendarzsakralnyzapewniapo-
wrótdoźródełtego,coświęteirzeczywiste,ratującludzkąegzystencjęprzed
nicościąiśmiercią.Zarysowanyaspektczasoprzestrzennysacrumrozwinię-
townastępnymrozdziale.
Kategoriasakralnościbywarównieżwykorzystywanadoopisuzjawisk
świeckich.DlaR.Caillois(1995:146)sacrumtotakżencoś,czemukażdy
oddajeswojąnajlepszącząstkę,couważazanajwyższąwartość,coczci,iza
[...]cowraziepotrzebyofiarowałbyżycie”;świętajestnistota,rzeczbądźidea,
odktórejzależycałezachowanieczłowieka;to,coniemożebyćdlaniego
przedmiotemdyskusji,kpinylubżartów,czegobysięniezaparłaniniezdra-
dziłzażadnącenę”.DotejkoncepcjisacrumnawiązujeJ.Derdowska(2006)
wkategoriinarodowegosacrumorazwieluinnychreprezentantównaukspo-
łecznychujawniającychnzjawiskoamalgamacjisferywładzypolitycznejisfe-
rydoświadczeńreligijnychwspołeczeństwieobywatelskim”,stosująctakie
określeniajak:religiaspołeczna,publicznapobożność,religiarepubliki,reli-
giacywilna,religiademokracjiiwieleinnych(Zarzecki2012:94).
Zpojęciemnsacrum”związanejestniemniejwieloznacznepojęcienreligia”.
Sacrummożnarozumiećjakowarunekpoczątkowyzawiązaniasięreligii,jej
centralnączęść,wokółktórejtworząsiędrugorzędnecechyreligii,np.rytual-
nestroje,wyglądświątyni.Jednaksacrummożeteżprzerastaćramyinstytu-
cjireligiiistądkoncepcjejegoponadkonfesyjnychinterpretacjilubteżquasi-
-religijnych.Przejrzystyiwyczerpującywykładproblemówmetodologicz-
nychróżnychdyscyplinnaukowychzajmującychsięreligią,wtymgeografii
iekologiireligii,znajdujesięwpracachAndrzejaBronka(1996,2009).
Oboktakichprocesówizjawisksakralizującychjakbłogosławienie,kon-
sekracja,(po)święcenieiświętowaniewyróżnićmożnarównieżresakraliza-
cję.Dotyczyona,podobniejakinnezjawiskaoprzedrostkunre”,przywróce-
niastanupoprzedniego,czyliwtymprzypadku–ponownegotraktowania
instytucji,urzędów,obyczajów,przedmiotówimiejsczeszczególnączcią
26
