Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
WSTĘP
osobywpływowe,znajdującesięwcentrumwładzylubmającepo-
wiązaniazludźmiuwładzy.Takjakwkawiarniach,bibliotekach,to-
warzystwachnaukowychiczytelniczych,lożachmasońskich,ogro-
dachpublicznychczyteatrachludziemoglituwzględnieswobodnie
(bozdalaoddworu)rozmawiaćiwymieniaćsięopiniami.Wrezul-
taciejednocześnietworzyliopiniępubliczną,rozumianąjakozbiór
przekonań,ocenipostawwspólnychdladanejgrupyspołecznej,ina
niąoddziaływali.Salonuniemożnautożsamiaćzprzestrzeniąpu-
blicznąwewspółczesnymrozumieniu,ponieważdziałałwwarun-
kachfeudalnychiskupiałelity,jednakwłaśniezewzględunaherme-
tycznypodziałspołeczeństwaiwysokistatusspołecznyuczestników
spotkaństanowiłonistotnyelementówczesnegożyciapublicznego.
Potwierdzatofakt,żewładzawkażdymeuropejskimkrajuliczyłasię
znastrojamipanującymiwkręgachtowarzyskich,zuwagąśledząc
informacjeiplotkirozpowszechnianiewsalonach3.
Rolęsalonuwkształtowaniusięnowoczesnychspołeczeństwhi-
storycydostrzegliuschyłkulatsiedemdziesiątychXXw.międzyin-
nymizasprawąpublikacjiangielskiegotłumaczeniaksiążkiJürgena
Habermasanatematewolucjieuropejskiejprzestrzenipublicznej4.
Miałaonadużywpływzarównonadyskursakademicki,jakipo-
wszechnewyobrażeniaosalonach.Wedługniemieckiegofilozofa
przestrzeńpubliczna(gdziegrupaosóbprywatnychmożejawnie
vateLives,PublicSpace:ANewSocialHistoryoftheEnlightenment,w:TeCam-
bridgeCompaniontotheFrenchEnlightenment,ed.D.Brewer,NewYork2014,
s.17-18i21.
3
M.Ozouf,Leconceptd)opinionpubliqueauXVIIIesiècle,w:L
)hommerégénéré.
EssaissurlaRévolutionfrançaise,Paris1989,s.23i30-32.
4
PierwszaedycjaksiążkiHabermasaukazałasięw1962r.W1978r.narynkudo-
stępnebyłotłumaczenienajęzykfrancuski,jednakdopieropowydaniuwersji
anglojęzycznejwlatachosiemdziesiątychpracaspotkałasięzdużymzaintere-
sowaniembadaczy,wtymzajmującychsiędziejamikobiet.Zob.J.Habermas,
StrukturwandelderÖfentlichkeit.UntersuchungenzueinerKategoriederbür-
gerlichenGesellschaf,NeuwiedamRhein-Berlin1962;idem,L
)Espacepublic:
archéologiedelapublicitécommedimensionconstitutivedelasociétébourgeoise,
Paris1978;idem,TeStructuralTransformationofthePublicSphere:AnInqu-
iryIntoaCategoryofBourgeoisSociety,Cambridge1989.Wtejpracyodwołuję
siędopolskiegotłumaczenia:idem,Strukturalneprzeobrażeniasferypublicznej,
tłum.M.ŁukasiewicziW
.Lipnik,Warszawa2008.
